SNC03817

złomu, odpowiadającego przeciętnej wysokości podstawy chmur, dających opad. Pow-st(\jc ona oczywiście tylko w górach, sięgających dostatecznie wysoko ponad podstawę chmur. D. Martyn (1995) podaje, że inwersja opadowa zaczyna się w Himalajach już na wysokości ok. 1300 m, w Kaukazie na wysokości 2500 m, w Alpach 2000 m n.p.m.

Ustalenie tego poziomu jest zresztą trudne ze względu na olbrzymie lokalne zróżni-cowanic opadów, ich zależność od miejscowej konfiguracji terenu, a także problemy z dokładnym pomiarem opadów, zwłaszcza na wietrznych, wysokich szczytach gór. /, pewną ostrożnością można stwierdzić, że w Tatrach opady przestają rosnąć powyżej 1850 m n.p.m. (tab. 14.2).

14.2. Piętra tropikalne i alpejskie

Specyficzną strukturę ma piętrowy rozkład opadów i uwilgoccnia w górach strefy tropikalnej. Duża zawartość wilgoci w ciepłym powietrzu, nawet przy znacznym niedosycie wilgotności, oraz ustabilizowana cyrkulacja pasatowa sprawiają, że na dowietrznych stokach gór, wskutek wymuszonej konwekcji, tworzą się chmury, dające opady, których występowanie jest ściśle uwarunkowane wysokością poziomu kondensacji. W suchej strefie okołozwrotnikowej poziom ten leży oczywiście dość wysoko. Znamienną cechą tego rodzaju zachmurzenia i związanych z nim opadów jest trwałe usytuowanie! na pewnej wysokości. Opady zazwyczaj nie są tam zbyt obfite, chyba, że sprzyja im dodatkowo bardzo duża wilgotność i chwiejność równowagi mas powietrza, co zdarza się raczej tylko w strefie przyrównikowej lub w regionach działalności monsunu. Niemniej, w górach strefy podzwrotnikowej i międzyzwrotnikowej („w tropikach”) powstaje piętro dużego zachmurzenia i opadów, kontrastujące zwykle z suchymi i bezchmurnymi terenami u podnóża gór oraz także suchymi, chociaż znacznie zimniejszymi partiami szczytowymi, gdy te są na tyle wysokie, że sięgają ponad chmury. Jest to wilgotne piętro lasów mglistych. Niezależnie od większych bądź mniejszych opadów, bilans wodny tego piętra jest zdecydowanie dodatni, bo parowanie jest skutecznie zredukowane wskutek wysokiej, nieraz 100% wilgotności powietrza. Piętro lasów mglistych spowijają zwykle chmury, stanowiące produkt kondensacji pary wodnej we wznoszącym się powietrzu. Lasy mgliste znane są przede wszystkim z Ameryki Południowej; w Andach występują na wysokości 2000-4000 m n.p.m. Jest to tzw. tierra fria (tab. 14.3). Na zboczach Kilimandżaro zachmurzenie utrzymuje się między 2000 i 3000 m n.p.m. Na Teneryfie (Wyspy Kanaryjskie), która w dolnych partiach jest półpustynią, od 400 do 1200 m n.p.m. rozciąga się piętro wilgotnych lasów podzwrotnikowych, wyżej, aż do 3707 m (szczyt Te-ide), jest ponownie sucho.

Lasy mgliste należą do najbardziej wilgotnych środowisk na Ziemi. Ewapotranspi-racja jest tam niewielka, gdyż nie ma dostatecznych bodźców termicznych do okresowego nawet obniżania się wilgotności powietrza. Na znacznej wysokości wahania dobowe temperatury są małe, a przy trwałym zachmurzeniu - zmniejszają się jeszcze bardziej. Temperatura może więc przez długi czas utrzymywać się na poziomie punktu rosy.

Występowanie specyficznego, wilgotnego piętra jest charakterystyczne dla strefy tropikalnej, gdzie warunki wilgotnościowe stanowią przewodnią cechę zróżnicowania klimatu. Związany z tym zróżnicowaniem piętrowy układ roślinności - składający się