SNV36459

r

77

KONIEC NARODZIN

c) KONIEC NARODZIN

Wolnomularstwo spekulatywne swą dojrzałą postać uzyskało na przełomie XVII i XVIII w. Stopniowo zamierała w lożach praca zawodowa. Ostatnia wielka akcja masonów-budowniczych miała miejsce w 1666 r. Była nią odbudowa Londynu po tragicznym pożarze, który w początkach września tamtego roku 60% miasta zamienił w dymiące zgliszcza. Na początku XVIII w. działalność „operatywna” ustała już całkowicie i pojawił się rytuał trzeciego stopnia wolnomularskiego: Mistrza (master mason).

O Mistrzu jako osobnym stopniu wtajemniczenia mówią katechizmy masońskie pochodzące dopiero z pierwszych dwóch dekad XVIII w.⁵¹ Pojawił się on jednak najprawdopodobniej już pod koniec XVII stulecia w Szkocji, na tle konfliktu, jaki ciągnął się przez lata w loży Mary’s Chapel No. 1 w Edynburgu.

Konflikt dotyczył przejęcia kontroli nad finansami loży przez Mistrzów piastujących urzędy w ramach publicznej administracji cechu. Odsunęli oni od władzy w loży Mistrzów, którzy byli „zwykłymi” członkami cechu, czyli wędrownymi pracownikami wykonującymi zlecone im przez administrację prace. Gdy status jednej grupy Mistrzów określony został jako wyższy od wszystkich pozostałych, doszło do podziału. Kulminacją sporu była secesja „zwykłych” Mistrzów i założenie przez nich Loży Masonów Wędrownych (The Lodge of the Journeymen Masons). W ten sposób wykrystalizował się i utrwalił podział na Mistrzów, którzy mieli władzę w cechu (masters), oraz Mistrzów będących pełno-

¹ Najstarszą znaną informację sugerującą istnienie oddzielnego rytuału inicjacji dla 3’ podaje Ms Sloane 3329, rękopis katechizmu datowany na 1700--1720, pochodzący z prywatnej kolekcji Sir Hansa Sloane (1660-1753). Jednoznacznie o trzech stopniach inicjacji wypowiada się Ms Trinity College (1711). Por. S t e v e n s o n, Origins of Freemasonry, s. 152.

I