Długość ciała ok. 3 metrów (samice sa mniejsze), wysokość w kłębie 160-210 cni, w grzbiecie ok. 150 cm, długość ogona 50-60 cm, waga 500-900 kg. Samce mogą ważyć nawet I tonę.
Żubr należy do największych przedstawicieli kopytnych w Europie. Ciało ma bardzo masywne (szczególnie przód), grzbiet tworzy w kłębie garb, wyraźniej wykształcony u samców. Dawniej żubry zamieszkiwały niemal cała Europę - od Francji poprzez cała Środkowa Europę aż po południowa Szwecję, a na wschodzie |x> Kaukaz. Na początku XX wieku żubry występowały już jedynie w Puszczy Białowieskiej i na Kaukazie. Ostatecznie wytępione zostały w 1919 roku (w Huszczy Białowieskiej) i 1926 (na Kaukazie). Z nielicznych osobników zachowanych w ogrodach zoologicznych, dzięki międzynarodowej akcji ochrony gatunku, udało się ponownie, jx> około 30 latach rozmnażania, wprowadzić żubry do Huszczy Białowieskiej (w 1952 roku). Obecnie rozmnożyły się już do tego stopnia, że kilka stad żyje u nas na swobodzie i gatunkowi temu nie zagraża wyginięcie.
Żubry żyją w stadach, jedynie stare samce prowadza samotny tryb życia. Zamieszkują lasy mieszane o charakterze pierwotnych puszcz z niedużymi, podmokłymi polanami. Unikają zwartych masywów leśnych. Odżywiają się głównie roślinami zielnymi (trawy, turzyce), jak i pędami drzew, krzewów oraz kota, która zdzierają dużymi płatami z drzew. Ulubionym drzewem żubrów jest jesion, którego korę zjadają najchętniej. W okresie zimy często korzystają z paśników zaopatrywanych przez leśników. Okres godowy trwa od sierpnia do września. W tym czasie do samic dołączają stare samce, które toczą między sobą pojedynki (byki z ogromna siła zderzają się łbami) niekiedy groźne w skutkach. Tuż po zakończeniu rui byki oddalają się od stada i powracają do samotniczego trybu życia.
Samice rodzą po ok. 9 miesiącach ciąży jedno cielę (bardzo rzadko dwa). Poród odbywa się w gęstwinie leśnej, w odosobnieniu. Po kilku dniach matka z młodym przyłączą się do stada. Młode ssie mleko matki przez około 8 miesięcy. Pełnię rozwoju osiąga dopiero w wieku 6-7 lat (samiec) i 5-6 lat (samica), choć do rozrodu jest zdolne już w wieku ok. 2 lat. Samice sa aktywne płciowo przez około 5 lal od pełnego rozwoju fizycznego i mogą rodzić nawet w wieku 21-22 lat. Maksymalna długość życia żubrów wynosi 26 lat dla samic i 23 lata dla samców.
Samica
Clowa samca
71