Strona014 (2)

IMlHiych powinno się tworzyć dużo gazów, gdyż zapewnia to re-

•    • In i iu* wyrzucanie w powietrze cząstek substancji dymotwór-*v»h, Produkty palenia termitów powinny pizez pewien czas iyt ciekłe, gdyż tylko wtedy uzyska się odpowiedni efekt zapa-Hjt»"y,

• 'i/y doborze paliw należy uwzględnić intensywność promie-llnwimła światła wydzielanego przez produkty jego utlenienia, flk ownież rozkład promieniowania w różnych częściach widma.

Piy.y doborze paliwa odgrywa również wielką rolę łatwość,

¹ inką można przeprowadzić jego utlenienie. Na przykład krzem '•I* grafit z największym trudem ulegają utlenieniu nawet przy Myciu najenergiczniej szych utleniaczy (palenie w czystym tlenie

•    tli /mieszanie go z 'Chloranem), wskutek czego zastosowanie ich

niezwykle ograniczone. Aluminium, wzięte w postaci odpowiednio delikatnie zmielonego pyłu, pali się dostatecznie ener-llcynlr zarówno z tlenem powietrza*, jak i z tlenem utleniacza. Magur/, który jest jedną z najłatwiej utleniających się substancji, fntłMi upalać się całkowicie z tlenem powietrza nawet nie będąc dłłklndnle zmielony. Zdolność palenia się za pomocą tlenu powie-Imh Jrst dla substancji palnych stosowanych do mas pirotechnicz-ny« li bardzo pożądana, a w niektórych przypadkach wręcz kopiła /na, na przykład dla substancji palnych używanych w nie-ilra yrh środkach zapalających i dymnych.

Większość substancji palnych utlenia się bardzo łatwo i dlatego Mi mieszaniny z utleniaczami są niezwykle wrażliwe na uderzenia lub tarcie lub też; mają bardzo niską temperaturę zapłonu. Jako przykład można podać biały fosfor, który nie tylko nie daje omieszać z utleniaczami, ale którego nie można nawet trzymać im powietrzu z obawy przed samozapaleniem. Również ograni ozami pM możliwość stosowania mieszanin czerwonego fosforu

•    Ml Miliczami; mieszaniny fosforu czerwonego z chloranami niemal nieuchronnie za,pałają się same, a mieszaniny z innymi ulle-pltti nami (np. z azotanami) posiadają nadzwyczaj wielką wrażli-Wo4t na uderzenie i tarcie.

I* >i pożądane, aby jednostka ciężaru substancji palnej zuży-

•    al t )nk najmniejszą ilość tlenu do spalenia, duża bowiem zawar-lufii utleniacza w matsie prowadzi do zmniejszenia ilości substancji palm* |, a w rezultacie — do zmniejszenia ilości wydzielanego t l*»pln,

Upiór/. tego, wybierając substancję palną, należy upewnić się

. Im..I ul ci znej stałości chemicznej otrzymanej z niej masy. Nale-

1, 1111 y tu na myśli palenic w powietrzu zawiesiny pyłu lub sproszkowaniu iilainlnluin.

M| ży uwzględnić, że niektóre kombinacje paliwa z utleniaczami, na przykład mieszaniny chloranu z siarką (szczegóły patrz w rozdz. XII), są niedostatecznie stałe chemicznie.

Reasumując, substancje palne stosowane w masach pirotechnicznych powinny odpowiadać następującym zasadniczym wymaganiom:

1.    Powinny , dać odpowiedni efekt cieplny, zapewniający najlepszy efekt specjalny masy.

2.    Powinny mieć dostateczną łatwość utleniania się tlenem utleniacza lub powietrza.

3.    Powinny wykazywać stałość chemiczną i fizyczną w granicach od —60 do -f-60°C i być — o ile możności —odporne na działanie słabych kwasów i zasad.

4.    Powinny być niehigroskopijne.

5.    Powinny zużywać do spalenia minimalną ilość tlenu.

6.    Powinny przy paleniu dawać produkty zapewniające otrzymanie najlepszego efektu specjalnego masy.

7.    Powinny być łatwe do zmielenia.

8.    Nie powinny być toksyczne.

9.    Powinny być łatwo dostępne i tanie.

Substancje palne stosowane w masach pirotechnicznych dzielą się na nieorganiczne i organiczne.

Substancje palne nieorganiczne:

1.    Metale: magnez, aluminium, cynk, stopy aluminium — magnez (AM), stopy aluminium-krzem, żelazokrzem i inne. Rzadziej wykorzystuje się żelazo, antymon, cyrkon. Szczególną rolę spełniają w pirotechnice magnez, aluminium i ich stopy.

2.    Niemetale: fosfor, siarka, węgiel (drzewny, sadza lub grafit).

3.    Siarczki: trójsiarczek fosforu (P.łS_;,), trójsiarczek antymonu (Sb₂S;j), piryt (FeS₂); znacznie rzadziej stosuje się realgar (As₂S₂) i trójsiarczek arsenu (As._,S_;J).

4.    Krzemek wapniowy (CaSio).

Substancje palne organiczne:

1.    Węglowodory alifatyczne i aromatyczne oraz ich mieszaniny: benzyna, nafta, ropa naftowa, benzen, terpentyna i inne.

2.    Węglowodany: skrobia, cukier mleczny i trzcinowy, celuloza (opiłki drzewne).

3.    Inne substancje organiczne: metaldehyd itp.

§ 2. WŁASNOŚCI FIZYKOCHEMICZNE SUBSTANCJI PALNYCH

Ilość ciepła Qi, wydzielana przy spalaniu jednego grama substancji tlenem powietrza, może być miarą kaloryczności tej substancji.

31