88076 strona (286)

Mówi się również o natężeniu promieniowania elektromagnetycznego. Natężenie to mierzy się określając albo intensywność jego źródła, albo intensywność promieniowania padającego na daną powierzchnię. W obu przypadkach używa się pojęcia gęstości energii lub mocy.

1.3. Cykle, drgania, rytmy

Najogólniej mówiąc, cykle, rytmy i drgania są to jednostajnie (występujące w jednakowych odstępach czasu) powtarzające się zmiany ilości (a zatem także napięcia i natężenia) przepływającej energii. Rytmiczne przemieszczanie się energii, a stąd cykliczny przebieg wielu procesów fizycznych i biologicznych jest powszechnym zja wiskiem w całej przyrodzie.

Procesy rytmiczne, cykliczne i drgania mieszczą w sobie zmienność zdarzeń, a jednocześnie powrót do tego samego ich ciągu. W ten sposób cykliczność zmian wiąże zmienność ze stałością.

Cykliczność procesów energetycznych pozwala na dokonywanie pomiarów czasu i przestrzeni, jest to następna właściwość cykliczności, bez której nie można wyobrazić sobie nauki i rozwoju cywilizacji.

Rytmy i cykle w środowisku człowieka mają różne pochodzenie, tj.:

-    kosmiczne: doba (dzień i noc), rok i pory roku, podział na miesiące według faz księżyca,

-    kwantowe: drgania promieniowania elektromagnetycznego, rytm krążenia elektronów wokół jąder atomowych i inne cykliczne zmiany powstające na poziomie mi-krocząsteczkowym i cząsteczkowym,

-    biologiczne, czyli endogenne: rytm akcji serca, oddychanie, elektryczne sygnały we włóknie nerwowym, chód, bieg itp. Często rytmy te ulegają wpływom zewnętrznym. Kiedy ustroje żywe oddzieli się od wpływów zewnętrznych, ujawniają się czyste rytmy biologiczne sterowane wewnętrznymi mechanizmami ustroju żywego. Mechanizm sterujący cyklem rozwoju i starzenia się nazywamy zegarem biologicznym,

-    socjalne, często powiązane z rytmami biologicznymi i kosmicznymi, np. tygodnie, są to siedmiodniowe okresy z końcowymi dniami przeznaczonymi na odpoczynek, podział doby na godziny, minuty i sekundy, rytm posiłków, rytm muzyki i tańca, które są odbiciem emocji i kultury, oraz wiele innych.

Najważniejszy dla fizykoterapii jest rytm biologiczny, występujący w organizmie w cyklu dobowym, nazywany rytmem okołodobowym. Najwidoczniejszą rytmiczną, zmianą okołodobową jest faza czuwania (aktywności) i taza snu (regeneracji). Wraz z nimi następują inne zmiany fizjologiczne, które sprawiają, że organizm odmiennie reaguje w różnych porach doby.

Reguły rządzące rytmami, cyklami i drganiami muszą być uwzględniane przy stosowaniu fizykoterapii, ponieważ zabiegi fizykoterapii dostosowuje się do nich, a niektóre energie lecznicze dawkuje się rytmicznie. Cykliczne zmiany i drgania są właściwościami wielu postaci energii stosowanych w leczeniu fizykalnym i stanowią o ich działaniu terapeutycznym.

Na opis cyklu składają się następujące pojęcia:

Okres jest to czas potrzebny na przebieg jednego cyklu i oznacza się go jednostkami czasu.

13