str 046

Przy wyboczeniu niesprężystym doraźna wytrzymałość na wyboczenie jest większa od granicy proporcjonalności, ale nie może przekroczyć granicy plastyczności R_g, czyli

Rh < R    (9-²¹)

Smukłość, przy której doraźna wytrzymałość R_w jest równa granicy proporcjonalności R_h, nosi nazwę smukłości krytycznej A^. Ponieważ wzór na naprężenia krytyczne wyprowadzony został przy założeniu słuszności prawa Hook’a, smukłość krytyczna A^ oddzielająca dwa przedziały średnich i dużych smukłości odpowiada naprężeniu krytycznemu równemu granicy proporcjonalności, czyli o^. = R_h.

Wg [1]

Wartość A^ wynika zatem ze związku na naprężenia krytyczne

⁽⁹-²²⁾

N ^rh

Dla różnych stali wartości A^ podawane są w rozdziale 4 (tablica 4.7). Uzyskaną doświadczalnie krzywą ABCD (rys. 9.4) można podzielić na trzy przedziały: przedział bardzo małych smukłości AB, średnich smukłości BC i dużych smukłości CD.

W przedziale bardzo małych smukłości (0 < A ^ A^), gdzie najmniejsze naprężenia, czyli możliwie najmniejsza doraźna wytrzymałość na wyboczenie jest w przybliżeniu równa granicy plastyczności (na rys. 9.4 rzędne punktów E oraz B są w przybliżeniu technicznym takie same), pręt wcześniej będzie zniszczony naprężeniami ściskającymi, niż ulegnie wyboczeniu. Można zatem stwierdzić, że w przypadku smukłości A < A^ (co w układach kratowych

46