strona& (10)

26

Akwarium morskie i jego oprzyrządowanie

Ekstynkcja światła słonecznego w wodzie morskiej

centracji materiałów zawieszonych w wodzie). Opisane powyżej zjawisko pozwala nam zrozumieć, dlaczego poszczególne organizmy mają inne wymagania dotyczące światła. Przykładem mogą tu być gatunki glonów zamieszkujące płytkie wody w pobliżu wybrzeża. Tylko one mogą korzystać z niewielkiej ilości czerwonej barwy światła słonecznego. Jednak również i one nigdy nie będą dysponowały całą pulą tego zakresu widma.

Glonom udaje się prawidłowo wzrastać nawet przy niekorzystnym dla nich składzie widma. Większość biologów za przyczynę tego zjawiska uważała zdolność glonów do wykorzystania fal świetlnych odpowiadających barwie niebieskiej. Jednak jest to tylko część prawdy. Drugi powód jest znany dopiero od kilku lat. Dotychczas zakładano, że proces fotosyntezy najefektywniej wykorzystuje tylko ten zakres widma, który pokrywa się z barwą czerwoną i niebieską. Stwierdzenie to jest oczywiście prawdziwe, ale równocześnie okazało się, że wyższe glony są pod tym względem niezwykle plastyczne. W długotrwałych eksperymentach naświetlano komórki glonów białym światłem pozbawionym barwy niebieskiej i czerwonej. Wyniki zawsze były takie same: obserwowano prawidłowy wzrost tych roślin.

W trakcie doświadczenia rośliny tak mocno przyzwyczajały się do tego rodzaju światła, że wiele z nich zaczynało szybko obumierać, jeśli nagle zmieniono oświetlenie na lampy emitujące widmo z dużym udziałem barwy czerwonej i niebieskiej. Wyniki tych doświadczeń relatywizują więc nieco konieczność obecności w oświetleniu akwarium dużej ilości światła czerwonego i niebieskiego. Jeśli chcemy uniknąć niekorzystnych zmian w zbiorniku, to nie powinniśmy również zbyt gwałtownie wymieniać rodzaju używanego oświetlenia.

Udział promieniowania UV w świetle poszczególnych typów lamp jest bardzo różny, ale w praktyce nigdy nie osiągnie on wartości zagrażających naszemu zdrowiu. Lampom HQI zawsze przypisywano szczególnie wysoki udział promieniowania UV. Tabela na następnej stronie pokazuje jednak, że także i inne lampy mogą produkować porównywalną ilość promieniowania UV. Lampy HQL emitują takie same dawki promieni ultrafioletowych, i to zarówno w przypadku promieniowania UV-A, jak i UV-B.

Wymienione w tabeli wartości odnoszą się tylko do eksploatacji lamp HQI wraz z ich filtrem świetlnym. Używanie lamp HQI bez tego filtra byłoby niebezpieczne i nieodpowiedzialne! Pozostająca mimo filtra świetlnego reszta promieniowania UV zostanie pochłonięta przez szybę przykrywającą akwarium lub przez listwy przyklejone do boków zbiornika. Rysunek na kolejnej stronie przedstawia elementy akwarium, które biorą udział w absorpcji promieni UV Jest to więc następny argument przemawiający za otwartymi, nie przykrywanymi zbiornikami. Z tego samego powodu promieniowaniu UV nie należy przypisywać wszystkich sukcesów uzyskiwanych w akwariach rafowych, które oświetlamy lam-