str 117

w jednym kierunku. Ustalenie wzdłużne wału w obu kierunkach wymaga stosowania pary takich łożysk montowanych względem siebie w odwrotnym położeniu, tzn. w układzie „0” lub w układzie „X”, jak to pokazano w tablicy 14.8. W tablicy tej dla różnych przypadków obciążenia znajdują się wzory na obliczenie obciążenia wzdłużnego łożysk P_w.

Układ „0” zapewnia bardzo sztywne mocowanie. Obciążenie wzdłużne jest przenoszone w obu kierunkach i powinno być stosowane w przypadku bardzo krótkich wałów.

Układ „X” zapewnia mniej sztywne mocowanie w porównaniu z układem „0”. Obciążenie wzdłużne jest przenoszone również w obu kierunkach i może być stosowane zwłaszcza w wałach dłuższych.

Na podstawie doświadczeń stwierdzono, że istnieje związek między trwałością łożyska w milionach obrotów, nośnością ruchową C oraz obciążeniem zastępczym P w postaci

L =

'C\^q

(14.5)

gdzie: ą

f 3 dla łożysk kulkowych [10/3 dla łożysk wałeczkowych.

Tablica 14.7

Współczynniki X_o i Y_o dla łożysk poprzecznych wg [2]

Rodzaj łożyska	Łożyska jednorzędowe		Łożyska dwurzędowe***
		^Yo		^Yo
Łożyska kulkowe zwykłe oraz kulkowe do iskrowników (jednorzędowe)*	0,6	0,5	0,6	0,5
Łożyska kulkowe skośne** a = 15° oznaczone literą C	0,5	0,46	1	0,92
a = 25° oznaczone literą E	0,5	0,38	1	0,76
a = 40° oznaczone literą B	0,5	0,26	1	0,52
Łożyska kulkowe wahliwe	0,5	0,22 ctga	1	0,44 ctga
Łożyska baryłkowe i łożyska stożkowe a * 0	0,5	0,22 ctga	1	0,44 ctga

Przyjmuje się zawsze P₀ z P_po.

Dla dwóch łożysk kulkowych skośnych jednorzędowych zmontowanych w układzie zbieżnym lub rozbieżnym należy stosować wartości X₀ i Y₀ jak dla łożyska kulkowego skośnego dwurzędowego.

Dla dwóch lub większej liczby łożysk kulkowych skośnych jednorzędowych zmontowanych w układzie szeregowym należy stosować wartości X_o i Y_o jak dla łożysk kulkowych skośnych jednorzędowych.

Wartości odnoszą się tylko do łożysk o budowie symetrycznej.

117