strona (400)

od trenerów i innych osób zajmujących się leczeniem kontuzji (jednak nasi pacjenci zazwyczaj nie są sportowcami!). W części dostępnych prac dotyczących tej metody pozytywne opinie dotyczą poszczególnych marek urządzeń wytwarzających ten rodzaj prądu.

Wprowadzenie

W celu opisu ustroju człowieka pod względem właściwości elektrofizycznych używa się stosowanych przez pierwszych badaczy zajmujących się tą dziedziną terminów, takich jak poziom natężenia, polaryzacja i kształt impulsów. Na podstawie wyników badań dotyczących działania elektrostymu-lacji w leczeniu wielu chorób opracowano ogólne zasady stosowania tej metody w praktyce. Na tle innych prac wyróżnia się, jako wyjątkowo aktualna, praca Nor-denstroma, który jednak nie zajmuje się bezpośrednio MES jako metodą terapeutyczną.

U Pickera i Gersha można znaleźć pewne dane na temat potencjalnych zastosowań terapeutycznych tej metody.

Podstawy działania

Ze wspomnianego już w tym podręczniku prawa Arndta-Schultza wynika, że „słabe bodźce wzmagają procesy fizjologiczne, natomiast bardzo silne bodźce mogą częściowo lub całkowicie hamować te procesy”. W metodzie MES niewątpliwie wykorzystuje się wnioski wynikające z tej zasady. Znakomicie ujął to Picker, pisząc o potencjalnych korzyściach „mikroprądo-wego szeptu” w porównaniu z „miliampe-rowym krzykiem”.

Porównania z TENS oraz elektrostymu-lacją prądu niskiego i wysokiego napięcia nie pozwoliły na jednoznaczne ustalenie, czy MES jest lepszą metodą. Działanie wspomagające procesy naprawcze w tkankach stwierdzono zarówno w przypadku prądu stałego niskiego napięcia o natężeniu kilku mikroamperów, jak i w odniesieniu do prądu stałego impulsowego wysokiego napięcia. Również laser helowo-neonowy. oprócz stymulacji promieniowaniem laserowym, można wykorzystać, podobnie jak MES, do stymulacji podprogowej.

Dane techniczne

Jak wynika z powyższego, stymulacja prądem elektrycznym o natężeniu rzędu kilku mikroamperów i względnie niskim napięciu (60 V) skutecznie uśmierza ból i wspomaga gojenie się ran. Zaletą metody jest możliwość zmiany polaryzacji przez operatora urządzenia. Urządzenia omawiane w tym rozdziale („My-o-matic” produkowany przez Monad Corp. oraz Dynatro-nics 200) (ryc. 5-16) umożliwiają stymulację elektrodą dodatnią, ujemną lub stymulację dwubiegunową. Stymulację elektrodą dodatnią zaleca się w przypadku zespołów bólowych, elektrodę ujemną wykorzystuje się w celu rozpuszczania złogów i do pobudzenia, natomiast stymulację dwubiegunową można wykonywać zawsze i wszędzie oraz na zakończenie zabiegu. Z mojej praktyki wynika, że stymulacja elektrodą dodatnią rzeczywiście ma działanie przeciwbólowe, w związku z lekko kwaśnym odczynem i dużą zawartością tlenu w otoczeniu anody. Zasadowy odczyn katody i wytwarzany lam. drażniący skórę NaOH dobrze nadaje się do rozpuszczania złogów i pobudzania. Zalecany przez producenta zwyczaj kończenia każdego zabiegu stymulacją dwubiegunową może być uznany za metodę doprowadzenia tkanek do odczynu zbliżonego do obojętnego.

Informacji na temat wykorzystania różnych trybów pracy urządzenia, np. trybu wyszukiwania, leczenia i trybu interferencyjnego, należy szukać w instrukcji obsługi poszczególnych urządzeń, ponieważ

109