strona (469)

Tabela 3-2. Długość fali promieniowania elektromagnetycznego

Promieniowanie	Długość fali
Bardzo długie fale elektryczne	5000 OOOm
Fale radiowe	30 000-1 m
Radiofonia	600-200 m
Radioamatorzy	175-20 m
Stacje międzynarodowe	50-15 m
Wielka częstotliwość (diatermia długofalowa)	300 m
Wielka częstotliwość (diatermia krótkofalowa)	30-3 m
Mikrofale	0,5-100 cm
Promienie podczerwone	100 000-770 nm
Światło widzialne	770-390 nm
Nadfiolet	390-13,6 nm
Promienie Roentgena	13,6-0.14 nm
Promienie gamma	0,14—0,001 nm

(Źródło: Schriber. za zgodą autora)

chłaniane, odbijane i(lub) załamywane przez różne substancje i tkanki. Promieniowanie elektromagnetyczne docierające do Ziemi ze Słońca pokonuje w próżni odległość ok. 150 min km.

Zdolność promieni do przenikania zależy od długości/częstotliwości fali, kąta, pod którym fale padają na powierzchnię, i natężenia promieniowania. W fizykoterapii więcej uwagi poświęca się nie przenikaniu, lecz pochłanianiu, gdyż skutki działania danego pasma promieniowania przejawiają się w tkankach, które pochłaniają promieniowanie. Zjawisko to nie zawsze zachodzi w najdalej (najgłębiej pod skórą) położonym punkcie, do którego promieniowanie dociera. Na przykład: promieniowanie nadfioletowe docierające do Ziemi ze Słońca zostaje w większej części pochłonięte na głębokości 1 mm pod skórą, natomiast promieniowanie podczerwone - na głębokości 3 mm. chociaż w obu przypadkach fale padają na te same punkty na powierzchni skóry! Przed przeprowadzeniem zabiegu naświetlania należy zatem wybrać tkankę odpowiednio do pasma promieniowania. Głębokość, na jaką przenikają fale, często mylnie utożsamia się ze stopniem pochłaniania fal przez tkanki, podczas gdy właśnie ten drugi parametr jest bardziej istotny.

Prawo odwrotności kwadratów

Każdy rodzaj promieniowania zachowuje się zgodnie z prawem odwrotności kwadratów, według którego natężenie promieniowania jest odwrotnie proporcjonalne do kwadratu odległości od źródła promieniowania (ryc. 3-2). Inaczej mówiąc, im bliżej źródła, tym silniejsze promieniowanie, przy czym natężenie (/) wzrasta z kwadratem odległości (d). I odwrotnie, w miarę oddalania się od źródła promieniowania natężenie promieniowania zmniejsza się również proporcjonalnie do kwadratu odległości. Prawo odwrotności kwadratów można przedstawić w postaci następującego wzoru matematycznego:

/ = Ud²

Na przykład: jeżeli lampę znajdującą się w odległości 50 cm od skóry odsuniemy na odległość 1 metra, natężenie promieniowania padającego na skórę zmniejszy się do V₄ wielkości początkowej.

Prawo cosinusów

Kolejną regułą fizyki dotyczącą promieniowania jest prawo cosinusów, zgodnie z którym natężenie promieniowania (/) wzrasta proporcjonalnie do cosinusa kąta padania (A) (ryc. 3-3): im większy kąt, pod którym promienie padają na skórę, tym mniejsze natężenie. Wzór wyrażający to prawo ma postać:

/ = cos A

39