26563 strona (470)

Tabela 3-1. Widmo promieniowania elektromagnetycznego

Odkrywca	Rok odkrycia	Długość fali w powietrzu	Nazwa promieniowania	Częstotli wość na sekundę	Zastosowanie w medycynie
Millikan	1921	0.0001 nm	kosmiczne	3 x 10^21	nie znane
P i M. Curie Bccąuercl	1898	0.01 nm	gamma	3 x I0^24	radioterapia
Roentgen	1895	50 nm	X (rentgenowskie)	5.9 x I0^15	diagnostyka i leczenie
Ritter	1801	300 nm	nadfiolet	7,5 x 10^u	diagnostyka, witamina D. bakteriobójcze, leczenie
Newton	1704	400-800 nm	widzialne	3.7 x 10^1J	nie znane
Herschel	1839	0.001-0.1 mm	podc7.erwień	3 x 10"	zabiegi na powierzchni skóry
Hertz	1886	0,5-100 cm	mikrofale	1 x 10"’	diatermia - przegrzewanie
Maxwell	1865	10-30m	krótkie	3 x 10^5	diatermia - przegrzewanie,
		10-30 m	TV		diatermia operacyjna
		300 m	radiowe	3 x 10^4	pobudzanie świadomości przez, stymulację słuchu
Faraday	1831	5 x 10'°m	elektryczność	60	elektroterapia, stymulacja mięśni i nerwów'

(Źródło: Schriber. za zgodij autora)

Długość a częstotliwość fali

Wzór określający zależność między długością fali a jej częstotliwością odzwierciedla powszechne prawo fizyki. Należy go zapamiętać i przypominać sobie, studiując zagadnienia związane z promieniowaniem. Wzór ma następującą postać (tab. 3-1 i 3-2):

długość fali x częstotliwość = prędkość światła, czyli

w x f = 300 000 km/s

Długości fal światła widzialnego wynoszą od 770 nm (czerwień) do 390 nm (fiolet). Podczerwień to fale o długości większej niż 770 nm, a nadfiolet - mniejszej od 390 nm. Fale wykorzystywane w terapii promieniowaniem laserowym małej mocy („zimny laser”) znajdują się natomiast w paśmie barwy czerwonej - 632,8 nm. Jak widać, „zimny laser" stosowany przez współczesnych fizykoterapeutów jest światłem widzialnym, lecz jego oddziaływanie fizjologiczne i lecznicze różni się zdecydowanie od działania zwykłego światła, będącego mieszaniną fal o różnej długości (patrz niżej).

Zanim czytelnik zapozna się z opisem niektórych pasm z widma elektromagnetycznego, należy wspomnieć, że przyjmuje się, iż wszystkie rodzaje promieniowania elektromagnetycznego mają podobną postać (tzn. ruch fal i cząsteczek), różniąc się jedynie długością/częstotliwością fal i działaniem biologicznym.

Przenikanie i pochłanianie promieniowania

Wszystkie rodzaje promieniowania elektromagnetycznego rozchodzą się bez pomocy ośrodka, czyli przewodnika, mają postać fal poprzecznych i mogą być po-

38