s che 1

i. Reakcje analityczne wybranych anionów

Według systematyki tiunseoa aniony dz>cii się na siededTgrup analitycznych. Podstawę ego podziału stanowią reakcje anionów z azotai»zn(V) srebra([) i azotan em(V) barn liżej omówione zostaną reakcje anionów: Cl, C(V , SO*^2-, SiOj²’.

hm chlorkowy - CT

HCl jest gazem bezbarwnym, duszącym, bardzo dobrze rozpuszczalnym w wodzie >dny roztwór HC] nosi nazwę kwasu chlorowodorowego (solnego). Kwas solny jest asem mocnym. Jego sole noszą nazwę chlorków i są na ogół dobrze rozpuszczalne codzie, poza chlorkami: AgCI, H&CI^ PbCł* i CuCl.

brane reakcje jonu chlorkowego CT

1. Azetan(V) srebra (T) - AgNOj - wytrąca z roztworów anion chlorkowy w postaci ego serowatego osadu chlorku srebra(T)

NaCl + AgNOj «= AgCJ    +    NaNOj

Cl' + Ag* = AgCI

id ten pod wpływem światła ciemnieje wskutek wydzielania się metalicznego srebra (reakcja chemiczna). AgCI roztwarza się w roztworach amoniaku z utworzeniem jonu ipleksowego.

AgCI    + 2MI4OH * (Ag (NHji)* ]^ł    +    Cl' +    2H₂0

2 Azotan(V) baru - Ba(NOj)j - nie wytrąca osadu ton węglanowy - CO/

Kwas węglowy występuje jedynie w roztworach wodnych. Jest to kwas słaby, bardzo ro ulegający rozkładów na bezwodnik CCh i wodę.

H2CO* = CO2 * H2O

rystlde węglany poza węglanami metali alkalicznych i amonu są trudno rozpuszczalne /odzie, natomiast wodorowęglany wapnia, magnezu i żelaza dość dobrze rozpuszczają się /odzie. W przyrodzie występuje węglan wapnia - CaCOj. Węglan krystaliczny występuje > kakyt (szpat islandzki), rzadziej jako aragunit, a mikrokrystaliczny - jako marmur eda

brane reakcje jonu węglanowego - COj*"

1. Azotaa(V) srebra(I) - AgNOj - strąca z roztworów anion svęglanowy jako biały 1 węglami srebra(I)

NazCO.,    +    2 AgNOj    *    AgjCO,    + 2NaNOj

COf    +    2Ag*    -    AgjCOli

Osad A82CO3 ulega rozkładowi na brunatny derek srebra(I) i dwutlenek węgla.

AfeCOi ~ Ag*0 + CO*

2. Azotan(V) baru - Ba(NO>)i - wytrąca z roztworów soli węglanowych biały osad węglanu baru

NazCCh + BaCNO^    =    BaCO,    +    2NaNOi

CO,²' -i Ba²' = BaCCh

3 Kwasy mocniejsze od kwasu węglowego np. HO rozkładają węglany z wydzieleniem C0₂

Na₂CQ> + 2IICI    =    H2CO3    +    2NaCł

H2CO3 = CO2 -i h₂o

Wydzielony C0₂ powoduje zmętnienie wody wapiennej (nasycony roztwór Ca(OH)₃) wskutek tworzenia CaCOs

CO, + Ca(OK>₂    =    CaCO,    +    HiO

Wykonanie’ około 1 cm³ badanego roztworu wprowadza się do probówki i dodaje około 0,5 cm* 6 molowego roztworu HCI. Probówkę zatyka się korkiem z rurką odprowadzającą gaz. Koniec rurki umieszcza się w drugiej probówce zawierającej około 1 cm³ wody wapiennej.

Anion siarcz a no wyj VI) - SO.i³'

Kwas siar ko wy( VI) jest kwasem mocnym. Stężony H-SO* (d = l,S6 g/cm³) jest silnym utleniaczem. Większość soli kwasu siarkowego(VI) dobrze rozpuszcza się w wodzie. Trudno rozpuszczalne siarczany(V[) to: BaSO.,, PbS04, CaSO«. Siarczanuj wapnia występuje w przyrodzie jako gips - CaSO^^flfcO i anhydryt - CaSO.*.

Wybrane reakcje jonu siarcz a nowe go (VI) - SO/^-

1.    Azotan(V) baru - Ba(NOj)i - wytrąca z roztworów zawierających aniony siarczanowej VI) w- postaci białego osadu siarczanu(VT) baru

Na₂SO<    +    Ba(NOj)j    =    BaS0₄    + 2NaNO,

SO4*    + Ba²*    =    BaS0₄

2.    Az«Ł*rt{V) srebra(I) - AgNOj - wytrąca osad tylko z roztworów stężonych. Arion krzemianowy - SiOj ³

Kwas krzemowy nic występuje w stanie wolnym. Znane są sole kwasu ortokrzemowego (H4&O4) i metakrzemowego (HjSiOj). Najbardziej rozpowszechnione są meta krzemiany, a anion SiO/' nazywany jest jonem krzemianowym. W wodzie rozpuszczalne są tylko krzemiany metali alkalicznych - Na₃SiOj. K₂SiO* (roztwory ich noszą nazwę szkła wodnego). W przyrodzie występują różnorodne minerały krzemianowe i kwarc (krzemionką) - SiOj-Najważniejsze minerały skałotwórcze to skalenie (glinokrzemiany); ortoklaz - KAlSbO*,

45