Wagony kolejowe i hamulce (157)

CZĘSC druga

HAMULCE

1. HAMULEC POCIĄGU

1.1. Pojęcie, definicja i przeznaczenie hamulca

Pod względem mechaniki ruchu pociąg na torze kolejowym określają dwa skrajne stany: spoczynek oraz ruch z największą dopuszczalną prędkością. Między tymi stanami skrajnymi występuje w eksploatacji potrzeba osiągania dowolnej prędkości wzrastającej, malejącej lub stałej.

Pociąg wprawia w ruch działanie silników trakcyjnych. Po wyłączeniu silników pociąg porusza się pod wpływem siły bezwładności. Na spadkach torów działa na pociąg składowa siła ciężkości. Siłom tym przeciwstawiają się naturalne opory ruchu pociągu. Opory ruchu mają jednak zbyt małą wartość, aby mogły zmniejszyć prędkość lub zatrzymać pociąg na dostatecznie krótkiej drodze, a ponadto nie można ich regulować

Do zatrzymania pociągu, zmniejszenia jego prędkości, niedopuszczenia do nadmiernego wzrostu prędkości podczas zjazdu po spadkach jest potrzebna odpowiednio duża siła skierowana przeciwnie do kierunku jazdy pociągu. Do wytwarzania takiej siły w sposób sztuczny, nazywanej siłą hamowania, służą hamulce pociągu.

Rys. 9.1

Schemat układu sił przyłożonych do hamowanego koła pojazdu

l — koto, 2 — dociskany element pary ciernej, 3 — szyna

W hamulcach pociągów kolejowych do wytwarzania siły hamowania wykorzystano zjawisko tarcia zewnętrznego ciał stałych. Schemat układu sił działających na hamowane koło pojazdu przedstawia rysunek 9.1. Po dociśnięciu elementu ciernego 2 siłą N do koła 1 na powierzchni styku po-

15'