wstęp do teorii polityki img 136

Inna Słomczyńska

VIII. Suwerenność jako wartość w polityce zagranicznej państwa

1. Ogólne rozumienie suwerenności

Pojęcie suwerenności nie jest nowe lecz jego zakres i znaczenie ulegają ciągłej zmianie^{1 2}. Fwolucja ta jest nierozerwalnie powiązana z istnieniem państwa jako jednostki geopolitycznej, która wykonuje władzę najwyższą w stosunku do danego terytorium i ludności. Celem państwa jest zapewnienie własnego istnienia przez prowadzenie odpowiedniej polityki wewnętrznej i zagranicznej. Najważniejszym elementem systemu państwowego jest zaś zdolność do wykonywania funkcji państwowych, która z kolei jest pochodnąposiadania przez, państwo suwerenności³.

Suwerenność jest szczególną cechą państwa, która wyróżnia jc wśród innych uczestników stosunków międzynarodowych. Jest to stan faktyczny, znajdujący swoje odzwierciedlenie w prawie międzynarodowym. Suwerenność jest pojęciem, a nie normą prawa międzynarodowego o charakterze absolutnym’. Czynniki kształtujące obecnie strukturę stosunków międzynarodowych oraz procesy i zjawiska występujące u’ poliarchicznym środowisku międzynarodowym nie prow-adządo zaniku suwerenności, ale czynią bardziej złożonym wykonywanie funkcji państwowych⁴. Obecnie możemy wyróżnić cztety podstawowe sposoby rozumienia pojęcia suwerenności:

1

Szerzej na temat pojęcia suwerenności zob. Antoni Marszałek, Wprowadzenie da teorii suwerenności i integracji europejskiej. Przewodnik dla studentów i wykładowców, ł ,ódź: Instytut Fnropej -ski 200!; Daniel Philpoll, „Sovereignty: An Introduction and Brief History”, Journal ojInternationa! Affairs, 1995, vol. 48, nr 2, s. 353-368; Eli Lauterpacht, „Sovercignly -Myth or Rcality?”, International Affairs, 1997, vol. 73, nr 1, s. 137-150; Samuel J. Barkin, Bmce Crouin, „The State and the N arion: Chonging Norms and the Rules of Sovereignly in Internationa! Relations", International Orgunization, 1994,vol.48,nrl,s. 107 130; Teresa I-oś-Nowak, Stosunki międzynarodowe Teorie - systemy - uczestnicy, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2000, s. 182-185.

2

’ Jerzy: Krauz, „Suwerenność państwa i prawo międzynarodowe”, tyv:J Waldemar J. Wołpiuk (red.), Spór o suwerenność. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2001, s. 103-105.

3

   Ibidem, s. 139.

4

   Ibidem, s. 140.