wstęp do teorii polityki img 54

Iwona Pawlikowska

III. Bezpieczeństwo jako cel polityki zagranicznej państwa

1. Kategoria bezpieczeństwa w nauce o stosunkach międzynarodowych

Pojęcie bezpieczeństwa najprościej można zdefiniować jako „stan niezagro-żenia, spokoju, pewności”'. Równocześnie w języku potocznym dominuje definicja negatywna-bezpieczeństwo utożsamiane jest z brakiem zagrożeń. Taką negatywną definicję pojęcia bezpieczeństwa proponował Arnold Wolfers: „bezpieczeństw o, w sensie obiektywnym, obejmuje brak zagrożeń dla nabytych wartości, w sensie subiektywnym - brak strachu, że wartości te zostaną zaatakowane’”. Istnieje także możliwość postrzegania bezpieczeństwajako stanu obiektywnego (obecność zagrożeń lub ich brak) bądź subiektywnego (poczucie istnienia lub braku zagrożeń, zagrożenia lub pewności)^{1 2 3 4 5}.

W nauce o stosunkach międzynarodowych najbardziej adekwatna wydaje się definicja proponowana j uż w latach czterdziestych ubiegłego stulecia przez Dietionna-ire Diplomatique\ Bezpieczeństwo międzynarodowe „wyraża się w pragnieniu właściwym każdemu narodowi i państwu, bycia/abezpieczonym przed ryzykiem agresji i opiera się na pewności, posiadanej przez państwo, nie zostania zaatakow'anym lub otrzymania w wypadku ataku natychmiastowej i skutecznej pomocy zc strony innych państw’'⁵.

1

* Zob. Słownik języku polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1983, toni I, hasło: „bezpieczeństwo”, s. 147.

2

Cyt. za: Bjom Molier, „The Concept of Security: the Pros and Cons of Expansion and Contrac-tion”, Working Papers 26, 2000, Copenhagcn Pcace Research Tnstitute (COPRI), s. 2. Por. podobną definicję bezpieczeństwajako „stanu »bez pieczy«” (z łacińskiego „sine cura=securitas”) w: Ryszard Zięba, .Pojęcie i istota bezpieczeństwa państwa w stosunkach międzynarodowych”, Sprawy Międzynarodówce, 1989, nr 10, s. 49.

3

-¹ Zob. Ryszard Zięba, „Kategoria bezpieczeństwa w nauce o stosunkach międzynarodowych”, [w:] Davis B. Bobrow, Edward Haliżak, Ryszard Zięba (red.), Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XX wieku, Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Instytut Stosunków Międzynarodowych UW - Fundacja Studiów Międzynarodowych 1997, s. 5-6.

4

Dictioimaire Dipiomatięue, Paris: Academie Diplomatiąuc Internationale (b.d.w.), vol. II, hasło:

5

_sćcurite internationale”, s. 696.