wstęp do teorii polityki img 49

54

teresy wyrastające z potrzeb: uczestnictwa w systemie międzynarodowym, znaczenia i miejsca wśród innych narodów, współpracy i współzawodnictwa z innymi państw ami i narodami, potwierdzania suwerenności państwa i wzrostu jego roli międzynarodowej.

Podnoszenie pozycji międzynarodowej państwa, z jednej strony jest możliwe w- warunkach osiągania dwóch poprzednich egzystencjalnych celów polityka zagranicznej, natomiast z drugiej strony, przyczynia się do umacniania bezpieczeństwa i siły państwa Pozycja międzynarodowa państwa jest uwarunkowana i znajduje odzwierciedlenie w roB międzynarodowej, jaką to państwo odgrywa; ściśle też wiąże się z prestiżem międzynarodowym narodu i państwa jego przywódców i przedstawicieli⁷*.

Każde państwo dąży do podnoszenia swojej pozycji na różnych płaszczyznach stosunków międzynarodowych, a więc: politycznych, gospodarczych, naukowo-technicznych, kulturalnych i społecznych. Nie chodzi tu jednak o poprawianie własnego miejsca w statystykach międzynarodowych, lecz o stwarzanie sobie lepszych możliwości oddziaływania na środowisko międzynarodowe. Czyli realizacjacelupod-noszenia pozycji międzynarodowej państwa ma prowadzić do zdynamizowania odgrywanych pr/.ez niego ról międzynarodowych®. Również odwrotnie, zwiększanie roli międzynarodowej pozostaje głównym sposobem podnoszenia pozycji narodu i państwa w stosunkach międzynarodowych.

Pozycja międzynarodowa państw a jest postrzegana i oceniana w subiektywnie zróżnicowany sposób, zależnie od aksjologii stosowanej przez podmiot postrzegający (własne społeczeństwo i innych uczestników' stosunków międzynarodowych). Ta percepcja pozycji, jaką zajmuje państwo w stosunkach międzynarodowych stanowi o jego prestiżu (i autorytecie) międzynarodowym. Toteż należy szeroko ujmować omawiany cel polityki zagraniczne j, jako dążenie do wzrostu pozycji międzynarodowej oraz prestiżu narodu i państwa.

Z zagadnieniem prestiżu wiąże się także kwestia stereotypów międzynarodowych. Polityka zagraniczna, dążąc do realizacji celu w zrostu pozycji i prestiżu międzynarodowego zakłada także werbalne i w rzeczywistym działaniu -zwalczanie wszelkiego rodzaju uprzedzeń, negatywnych i uproszczonych ocen oraz stereotypów na lemat własnego narodu i państwa. T chociaż niekiedy państwa poświęcają wiele wysiłku tym zagadnieniom, to jednak wydaje się, że skuteczność tego typu zabiegów jest znikoma. W rzeczywistości okazuje się, żc walka ze stereotypami jest nieefektywna, a może nawet rodzić skutki zgoła przeciwstawne, czyli sprzyjać powstawaniu nowych uproszczonych wizerunków' i mitów' (np. stereotypu ciągle usprawiedliwiających się Polaków). W sumie okazuje się, że wzrost pozycji międzynarodowej narodu i państwa oraz ich prestiżu zależy od wielu czynników, najogólniej rzecz ujmując - od całokształtu realizowanej przez państw-o polityki wewnętrznej i zagranicznej, a zwłaszcza od wymiernych efektów

ⁿ Kukułka, Międzynarodowe stosunkis. 44.

¹⁰ Szerzej na temat ról międzynarodowych państwa /.ob. rozdział X niniejszej książki-