22468 wstęp do teorii polityki img 79

85

Mediatorami mogą być państwa, organizacje międzynarodowe lub jednostki . Istotnym jest, aby strony konflikhi zgodziły się, co do wyboru mediatora²⁶.

Komisje badań

Instytucja komisji badań została powołana konwencją haską 7 1899 roku, ale większość postanowień dotyczących jej powoływania i działalności zawiera konwencja haska z 1907 roku. Do popularyzacji tej instytucji przyczyniły się w dużej mierze państwa amerykańskie, zawierając przed i po I wojnie światowej wiele umów, przewidujących utworzenie komisji bad ań i zobowiązujących kontrahentów do przekazania tym komisjom kwestii spornych w zakresie ustalenia stanu faktycznego „dla zbadania i złożenia sprawozdania”¹⁷.

Komisja badań (zwanątakże komisjąślcdczą) jest organem wspólnym stron sporu. Może być powołana bądź przez państwa będące stronami sporu, bądź przez w-skazane przez nie państwa trzecie. Zadaniem komisji jest ustalenie spornych faktów. Wynik badań takiej komisji ujęty jest zazwyczaj w formę sprawozdania i nie ma dla stron znaczenia bezwzględnie obowiązującego, chociaż zwykle tw-orzy punkt wyjścia do dalszej procedury pojednawczej²⁸.

Koncyliacja

Według definicj i uchwalonej przez Instytut Prawa Międzynarodowego w 1961 roku „koncyliacja jest metodą zatalwiania sporów międzynarodowych wszelkiego rodzaju, zgodnie z którą strony powołują komisję bądź to na podstawie stałej, bądź też w trybie adhoc dla zajęcia się sporem; komisja ta zmierza do bezstronnego zbadania sporu i podejmuje próbę ustalenia warunków rozwiązania, które mogłyby być przyjęte przez strony, albo też dostarczenia stronom pomocy w załatwieniu sporu, o jaką one się zwrócą”²’. Obok ustalenia stanu faktycznego, komisja koncyliacyjna ma za zadanie opracowanie propozycji pokojowego załatwienia sporu. Czyni to jednak samodzielnie, a nie w porozumieniu ze stronami sporu, co odróżnia ja od mediacji. Wnioski i opracowania komisji koncyiiacyjnej nie sądlastron wiążące.

3.2. Środki ekonomiczne

Ekonomiczne środki polityki zagranicznej obejmujązarówno szeroko rozumiane zasoby gospodarcze państwa, a więc: produkty materialne (np. surowce, żywność, urządzenia), usługi (np. turystyczne), kapitał (np. inwestycje bezpośrednie, kredyty), wiedzę naukowo-techniczną (np. wynalazki, technologie, kwalifikacje i umiejętności ludzkie), jak też jego stosunki gospodarcze (np. handel zagranicz-

²⁶Na temat mediacji zob. też: Dciniol Lloyd Jones, „Mediation, Conflict ResoJution and Critical Thcory”, Revicw of Internationa! Stuciies, Vol. 26,2000, s. 647-662. ^r' Bicrzanck, Symonidcs, op.cit., s. 333.

^2K Makowski, op.cit., s. 524.

²⁹ Definicja za: Bierzanek. Symonidcs, op.cit., s. 334.