Zaproszenie do socjologii Peter L Berger2 (2)

NOTY

BIBLIOGRAFICZNE

Książka ta jest zaproszeniem do udziału w swoistym balu. Wystosowując takie zaproszenie, nie musimy załączać pełnego dossier wszystkich łudzi, których domniemany gość spotka. Niemniej ten ostatni może zechce dowiedzieć się czegoś więcej o tych ludziach albo przynajmniej zapyta, gdzie może zasięgnąć o nich informacji. Byłoby absurdem obarczanie lej książki gigantyczną bibliografią prac z rozmaitych dziedzin socjologii, do których nawiązywał tekst. Jednakże jakiejś informacji bibliograficznej powinno się dostarczyć czytelnikowi zaintrygowanemu zaproszeniem przynajmniej w takim stopniu, by zechciał poznać rzecz nieco głębiej. Celem niniejszych not bibliograficznych jest jedynie wskazanie pewnych punktów, od których takie dalsze dociekanie mogłoby się z pożytkiem rozpocząć. W tekście wiele nazwisk przytaczaliśmy bez bliższych wyjaśnień. W poniższych notach nazwiska te zostaną zebrane i przedstawione czytelnikowi nieco pełniej. Oczywiście od czytelnika zależy, jak daleko zechce on pójść w odpowiedzi na przedłożone zaproszenie. Został już uprzedzony, ze przedsięwzięcie takie nie jest wolne od ryzyka.

p

DO ROZDZIAŁU I:

jeśli czytelnik nie jest studentem (albo jeśli nawet nim jest), może mieć głęboko zakorzenioną awersję do używania podręczników przy zgłębianiu nowego przedmiotu. Bardzo często awersja ta jest w pełni usprawiedliwiona. Są jednak znakomite wyjątki. Klasycznym podręcznikiem socjologii jest Society (New York 1937, Farrar and Rinehart) Roberta M. McIvera, książka nadal warta przeczytania. Czytelnik, który woli podręcznik koncentrujący się na problemach konkretnego społeczeństwa, może zajrzeć do American Society (New York 1951, Alfred A. KnopO Robina M. Williams* Jr. Wśród nowszych prób opracowania podręcznika wyróżnia się szczególnie Society (New York 1961, Random House) Ely Chinoya.

Max Weber (1864-1920) był jednym z tytanów w historii socjologii. Głęboko zakorzeniony w intelektualnym środowisku Niemiec, wywarł jednak i wywiera nadal wpływ znacznie przekraczający granice jego ojczyzny. Weberowskie podejście do socjologii charakteryzuje szczególnie filozoficzna przenikliwość, solidne podstawy historyczne, zdumiewająca wszechstronność wyrażająca się w popartych skrupulatną argumentacją analizach wielu kultur. Obszerny wykład Weberowskiej koncepcji socjologii jako dyscypliny naukowej czytelnik znajdzie w rozprawie Science as a Vocation opublikowanej w przekładzie na angielski w tomie The Methodology ol the Social Sciences (tdward A. Shils i Henry A. Finch Itłum. i red.), Chicago 1949, Free Press [Wissenschah ais Berul. 1919; Nauka jako zawód i powołanie, w: Polityka jako zawód i powołanie, zob. Uzupełnienia bibliograliczne, pkt ll). Tom ten przynosi również inne ważne sformułowania Weberowskiej koncepcji metody naukowej.

Alfred SchOtż (1899-1959) był filozofem, przedstawicielem szkoły fenomenologicznej. Większość, swego dzieła poświęcił filozoficznym podstawom socjologii jako nauki. Urodzony w Austrii, opuścił ten kraj po jego zajęciu przez nazistów. Wykładał do śmierci w nowojorskiej New School for Social Research. Jego wpływ na współczesnych socjologów jest jak dotąd ograniczony, lecz niewątpliwie wzrośnie, gdy jego prace staną się bardziej dostępne. Wydawca holenderski, Martinus Nijhoff z Hagi, przygotowuje obecnie trzytomowe angielskie wydanie dzieła Schutza [Collected Papers, Ihe Hague 1962-1966, Nijhoff, 3 t., zob. Uzupełnienia bibliograliczne, pkt ll.

165