Zasady Wykładni Prawa L Morawski8

Zasady wykładni prawa **

Można sobie wyobrazić sytuację, gdy obu tych norm nie da się zrealizować np. w sytuacji lekarza, który ma poinformować śmiertelnie chorego pacjenta o jego schorzeniu. Normy prakseologicznie niezgodne to natomiast takie normy, w przypadku których realizacja jednej normy unicestwia skutki realizacji drugiej normy (zamknij drzwi otwarte i otwórz drzwi zamknięte). Z normami niezgodnymi prakseologicznie spotykamy się szczególnie często w przypadku źle zaprojektowanych norm technicznych (np. norm prawa budowlanego). Należy wreszcie wskazać, że problem sprzeczności norm prawnych może być rozpatrywany zarówno w aspekcie wertykalnym (por. analizowane wyżej różnego typu nakazy interpretacji w zgodzie z przepisami hierarchicznie wyższymi) oraz horyzontalnym, gdy odnosi się do norm na tym samym poziomie hierarchicznym. W obu przypadkach organ stosujący prawo powinien poszukiwać takiej wykładni sprzecznych przepisów, która doprowadzi do usunięcia tej sprzeczności. Warto tutaj przypomnieć, że kompetencja TK odnosi się wyłącznie do usuwania z systemu prawa sprzeczności wertykalnych (pionowych) i nie odnosi się do sprzeczności horyzontalnych (poziomych), na co wskazuje TK w następującym fragmencie swojego uzasadnienia „W wypadku niejednoznaczności przepisów lub wewnętrznych sprzeczności występujących w systemie prawa (pozioma sprzeczność przepisów) organy stosujące prawo (stające wobec dylematu, który z kolidujących przepisów zastosować) muszą w drodze interpretacji same usunąć istniejące kolizje. O ile Trybunał Konstytucyjny orzeka tylko w wypadku kolizji pionowych (sprzeczność z aktem wyższej rangi), o tyle sądy i organy bezpośrednio stosujące prawo są zobowiązane - w wypadku dostrzeżenia sprzeczności horyzontalnej, niejednoznaczności, interferencji normowania - doprowadzić w drodze interpretacji do ładu legislacyjnego i usunięcia sprzeczności w drodze interpretacji” (Wyrok TK z dnia 13 marca 2007 r., K 8/07, OTK-A 2007/3/26).

W sposób ogólny do zakazu wykładni, która prowadziłaby do sprzeczności nawiązuje SN w postanowieniu z 17 grudnia 1997 r. (III CZP 47/97, OSNC 1998/5/73, w którym stwierdza on, iż „Odrzucić należy jednak przypuszczenie, że ustawodawca dopuścił istnienie sprzeczności między dwiema normami wymagającymi współstosowania” (por. też uchwałę SN z 19 lutego 2003 r., I KZP 47/02, OSNKW 2003/3-4/22). Warto zwrócić uwagę na fakt, że sprzeczności norm mogą być usunięte albo poprzez zastosowanie wykładni sensu stricto, a więc odwołując się do reguł wykładni językowej, systemowej lub funkcjonalnej albo wykładni sensu largo. W tym ostatnim przypadku wchodzi w grę zastosowanie reguł kolizyjnych

■ ■ 148 *■§