Zasady Wykładni Prawa L Morawski!2

■ Zasady wykładni prawa ■

—    materiały przygotowawcze,

—    doktrynę prawniczą,

—    teksty uchylonych aktów normatywnych oraz związane z nimi orzecznictwo i doktrynę,

—    materiały komparatystyczne,

—    wyniki ekspertyz naukowych i opinie biegłych,

—    specjalistyczną wiedzę nieprawniczą, która jest relewantna dla ustalenia sensu przepisów prawnych,

—    praktyką prawniczą.

Podana wyżej lista nie szereguje materiałów interpretacyjnych według stopnia ich ważności, ale nie może ulegać wątpliwości, że najważniejszym materiałem interpretacyjnym jest zawsze tekst prawny, w którym zawarte są przepisy prawne. Tekst prawny odgrywa wiodąca rolę w wykładni językowej, bez niego nie może się obyć wykładnia systemowa, w wielu przypadkach okazuje się on również niezbędny w wykładni funkcjonalnej. Wspomniane twierdzenie jest oczywiste i nie wymaga specjalnego uzasadnienia. Mówiąc o tekstach prawnych przypomnieć należy, że zalicza się do nich także teksty prawa międzynarodowego i europejskiego. Od roku 1997 ratyfikowane umowy międzynarodowe stały się bowiem źródłem powszechnie obowiązującego prawa RP (art. 87. ust. 1. Konstytucji) i od tego też czasu ich stosowanie stało się obowiązkiem naszych sądów (bliżej art. 91. ust. 2. Konstytucji). Od 1 maja 2004 r., a więc od chwili przystąpienia do UE, częścią naszego prawa wewnętrznego jest także prawo europejskie i ono również musi być bezpośrednio stosowane przez nasze sądy i inne instytucje.

Mówiąc o tekstach prawnych należy zwrócić uwagę na szczególną rolę i przydatność w toku dokonywania interpretacji przepisów prawnych zasad techniki prawodawczej. Istnieje bowiem oczywista odpowiedniość między zasadami redagowania i zasadami interpretowania tekstów prawnych*. Interpretator powinien znać zasady prawidłowego redagowania tekstów prawnych, ponieważ dostarczają mu one wskazówek, jak należy rozumieć zawarte w tym tekście przepisy i podobnie, normodawca redagując akty normatywne nie może abstrahować od sposobu, w jaki będą one interpretowane. W naszym prawie zasady techniki prawodawczej zostały ujęte w załączniku do rozporządzenia Prezesa RM z 20 czerwca 2002 r.

³ S. Wronkowska, M. Zieliński, O korespondencji dyrektyw redagowania i interpretowania tekstu prawnego, „Studia Prawnicze” 1985/3-4.

i mm 212    ■