202 ŚREDNIOWIECZNA PIEŚŃ RELIGIJNA POLSKA
Natemieście uznano,
Iż był syn Eufamijanow,
240 A księdza rzymskiego cesarzow. A gdy to oeiee <.......>
Y.2 DOROTO, CNA DZIEWKO CZYSTA
Średniowieczna pieśń-legenda o św. Dorocie, napisana osobliwym językiem polsko-czeskim. Rękopiśmienny przekaz utworu odkrył Aleksander Bruckner w kodeksie niegdyś Załuskich, później Biblioteki Narodowej w Warszawie, sygn. I F. 396 (spalony w 1944 r.). Kodeks zawierał łacińskie kazania niedzielne Jakuba de Yoragine z wieku XIY. Na ostatniej (pergaminowej) karcie verso znajdował się tekst polskiej legendy o sw. Dorocie, zapisany ok. 1420. Pieśń opublikował A. Bruckner, Neue Quellen zur Geschichte der pólnischen Sprache und Literatur, III: Dorotheen-legende, Archiv fur Slavische Philologie, t* XIY: 1892, s. 507—512.
Poprzednie wydanie: Polskie wierszowane legendy średniowieczne, s. 186—192 (podział na strofy według tego wyd.).
DE SANCTA DOROTHEA
„Doroto, cna dziewko czysta,
Ciebie czci cyrkiew św<ięta>,
Boś ty panna wyborna Bogiem [sławiena] zwolona.
w. 238 uznać — poznać, spostrzec, w. 240 cesarzow — chyba winno być: cesarza, po w. 241 Końca brak. Następna karta rękopisu jest pusta; widocznie pisarz zostawał wolne miejsce na dokończenie utworu, ale zamiaru nie wykonał.
V. 2 DOROTO, CNA DZIEWKO CZYSTA
przed w. 1 — „O świętej Dorocie”, w. 1 cna — cnotliwa, w. 2 cyrkiew — kościół.
w. 4 zwolona—wybrana; wyraźna reminiscencja z Bogurodzicy.
6 O twej krasie, o twej czystości Nie moż żądny wypisaci,
Jim<i> jeś ty ozdobiena, Krystem ślibiena.
Radujęcy <się> z ćhocim swym, 10 Pomożyż nam z de <h>rzesznym K wiecznej radości.
Doro jeś oćca jimiała, Teodora matką twą,
Odjąd jeś ty cielestna 15 Dorotą krczena.
Królewskiego jeś rodu była, Wsze zboże opuściła,
Wzdawszy domy i miasta Bobu służyła,
20 W Kapadocyji <w> włości twe, W Cezaryi w mieście twym Porodziła<ś> się”.
w. 5 kr asa — piękność.
w. 6 — nie może nikt opisać.
w. 8 ślibiena — wyraz na pół spolonizowany z czes. snubena — poślubiona.
w. 9 z chocim (czes.) — z małżonkiem, oblubieńcem, w. 10 — pomóż nam, bardzo grzesznym, w. 12 Doro — skrócone imię męskie Teodor (skrót pozwala utrzymać ośmiozgłoskowiec).
w. 14 — odkąd ty masz ciało, tzn. urodziłaś się. w. 17 wsze zboże—^wszystek majątek. •