Zdjęcie0250 (8)

narządy płciowe żeńskie szczątkoweora z ^ w^ i    B

żensldcl, zewnętrznych (organa genitalia femininn

H ? !, n _t^mr^{C mn}!?^J!D" ^{1 WiękSZC}- wflli i PI7.C(lsioilti Md,•!, UO lllcłnmi (pan -»ni.—    •    • •

Indeks kariopyknozy — IK (nng. karyopycnolic index). Określa on, jaki procent komórek obecnych w rozmazie stanowią komórki pochodzące z warstwy powierzchniowej zawierające jądra pyknolyczne (bez względu na barwliwość cytoplazmy). Po ocenie co najmniej 100 przypadkowych komórek nabłonka indeks ten scharakteryzowany jest jedną wartością, np. IK = 50%.

W miarę zwiększania się stężenia estrogenów indeks kariopyknozy osiąga coraz większe wartości.

Indeks eozynofilii (kwasochlonności) — BE (ang. eosino-philic index). Na podstawie indeksu eozynofilii ocenia się, jaki procent zhiszczonych komórek stanowią komórki zcytoplazmą kwasochłonną. Po określeniu co najmniej 100 komórek indeks len opisuje jedna wartość, np. IE = 60%.

Zwiększające się stężenie estrogenów prowadzi do zwiększenia indeksu kwasochlonności.

Indeks zwijania komórek — JF (ang. folded celi index). indeks ten określa proporcje między zwiniętymi a nie-z winię tym i komórkami pochodzącymi z warstw powierzchniowych (niezależnie od barwliwości cytoplazmy i wy-glądb jądra). Opisany jest półilościowo, tzn. (+) określa, iż zwiniętych jest ok. 25% komórek; (+ +:) — 50% zwiniętych komórek, a (+ + +) wskazują, że liczba tych komórek wynosi ok. 75—100%.

Zwijanie komórek ulega nasileniu pod wpływem progesteronu, a zatem jest największe w fazie lutealnej.

Indeks, grupowania komórek — IC (ang. crowded celi index). Indeks ten określa proporcje między komórkami leżącymi w grupach (co najmniej 4 komórki*) a komórkami nic tworzącymi grup. Ocena dotyczy komórek niezależnie od ich barwliwości i wyglądu jądra. Indeks grupowania komórek wzrasta w drugiej połowie cyklu — w fazie lutealnej. Wzrost ten uzależniony jest od działania progesteronu.

W cytodiagnostyce hormonalnej największe znaczenie mają indeksy dojrzewania, kariopyknozy oraz eozynofilii.

Z obecnością w warstwie pośredniej nabłonka pochwy komórek łódkowatych związany jest również jeden z indeksów.

Indeks komórek łódkowatych — IN (ang. navicular celi index). Indeks ten określa procent komórek łódkowatych obecnych w rozmazie. Występowanie tych komórek stwierdza się w ciąży i na szczycie fazy lutealnej. Wiąże się ono z działaniem na nabłonek progesteronu wytwarzanego przez ciałko żółte lub łożysko. Siedzenie zmian wartości indeksu komórek łódkowatych w ciąży może być jedną z pomocniczych metod oceny jej przebiegu. Indeks ten zwiększa się w miarę trwania ciąży.

Obecność w rozmazach złuszczonych komórek endome-trium i błony śluzowej szyjki macicy pozwala niekiedy na uchwycenie w tych komórkach wczesnych zmian związanych z procesami nowotworowymi toczącymi się w macicy.

Jednym z efektów działania estrogenów na nabłonek pochwy jest zwiększanie ilości glikogenu w komórkach warstwy powierzchniowej. Jest go najwięcej w okresie poprzedzającym owulację.

Glikogen jest rozkładany przez bakterie do kwasu mlekowego, co powoduje kwaśny odczyn środowiska pochwy (pH 3,8—4,5). Odczyn taki uniemożliwia wnikanie, rozwój i rozprzestrzenianie się niektórych bakterii chorobotwórczych.

Zdeponowane w pochwie w czasie stosunku płciowego plemniki napotykają w tym narządzie niekorzystne warunki. Należą do nich przede wszystkim hamujące ruch plemników małe pH, a także utrudniający ich przesuwanie się przeciwny kierunek ruchu płynu pochodzącego z szyjki macicy.

Zmiany fizjologicznej funkcji pochwy są często związane z zaburzeniami cyklu jajnikowego i wynikającym z tego nieprawidłowym wydzielaniem hormonów płciowych. Niewydolność jajników dotycząca wydzielania estrogenów lub występowanie cykli bezowulacyjnych może być diagnozowane na podstawie oceny podstawowych indeksów w rozmazach złuszczonych komórek nabłonka pochwy.

Wydzielanie przez jajniki zbyt malej ilości estrogenów może wywoływać w pochwie dwa skutki o znaczeniu praktycznym Są nimi występowanie bardzo cienkiego nabłonka, a także zmiana pH z kwaśnego w kierunku zasadowego. Sprzyjać to może wnikaniu niektórych bakterii i rozwojowi procesów chorobotwórczych.

22.3.

Narządy płciowe zewnętrzne 22.3.1.

Wargi sromowe większe

Wargi sromowe większe (lahia majora putlendt) utworzone są przez fałdy skórne. W przedniej części połączone są one przez spoidło przednie warg (conwnssnra labiorum anienor) leżące poniżej wzgórka łonowego (mons pubis). W części tylnej wargi sromowe większe łączy spoidło tylne warg (ppąynmsiira labiorum posterior).

Na zewnętrznej powierzchni warg sromowych większych u osobników dojrzałych płciowo występuje owłosienie. Znajdują się tutaj liczne gruczoły łojowe i gruczoły potowe. Powierzchnia wewnętrzna pokryta jest jedynie małymi włosami. Uchodzą tu gruczoły łojowe 1 potowe.

W każdej z warg pod lezącym na powierzchni nabłonkiem wielowarstwowym płaskim znajduje się tkanka łączna zawierająca dużą liczbę komórek tłuszczowych, a pod nią cienka warstwa włókien mięśniowych gładkich.

Wargi sromowe większe są odpowiednikiem występującej u osobników płci męskiej moszny.

22.3.2.

Wargi sromowe mniejsze

Wargi sromowe mniejsze (labta inhtora pudeiuli) są cienkimi fałdami skórnymi. Ograniczają one z boków przedsionek pochwy, z przodu natomiast otaczają łechtaczkę. Zarówno wewnętrzna, jak i zewnętrzna powierzchnia warg sromowych mniejszych pozbawiona jest włosów. Na powierzchniach tych umiejscowione są gruczoły łojowe i potowe. Wargi sromowe mniejsze pokrywa nabłonek wielowarstwowy płaski. Pod nim znajduje się tkanka łącznu wiotka zawierająca liczne naczynia krwionośne.

22.33.

Łechtaczka

Łechtaczka (clUoris) jest odpowiednikiem prącia u mężczyzny. Znajduje się ona poniżej spoidła przedniego warg sromowych większych. Jest narządem szczątkowym, ob-