512 Choroby narządu płciowego żeńskiego
Część pochwowa szyjki macicy (zwana także tarczą części pochwowej szyjki), podobnie jak pochwa, pokryta jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nierogo-waciejącym, czyli nabłonkiem paraepidermoidalnym. Prawidłowy kolposkopowy obraz szyjki macicy przedstawiono na ryc. 25.1. Kanał szyjki wyścielony jest śluzo-twórczym nabłonkiem cylindrycznym, który wnika w głąb podścieliska i tworzy struktury zwane gruczołami szyjkowymi.
Miejsce połączenia nabłonka cylindrycznego z nabłonkiem wielowarstwowym płaskim znajduje się w okolicy ujścia zewnętrznego szyjki macicy. Jednak u kobiet, szczególnie po porodzie, często następuje wywinięcie nabłonka cylindrycznego na część pochwową szyjki (<ectropion) (ryc. 25.2) (atlas, str. 160). Wówczas granica między nabłonkami znajduje się poza ujściem zewnętrznym, czyli na tarczy części pochwowej szyjki. Wywinięty nabłonek cylindryczny ulega metapłazji płaskona-błonkowej lub cpidermizacji, polegającej na narastaniu nabłonka wielowarstwowego płaskiego od obwodu. Rejon objęty tymi procesami nazywany jest strefą transformacji1 (ryc. 25.3).
Ryc. 25.2. Obraz kolposkopowy części pochwowej szyjki macicy z widoczną strefą transformacji (ze zbiorów prof. dr. hab.Zbigniewa Celewicza z Kliniki Medycyny Matczyno-Płodowej , Giuokuic^ii Pomorskiego Uniwercy*.?*'.1 Medycz-nego w Szczecinie, z podziękowaniem za udostępnienie).
W praktyce ginekologicznej w Polsce strefę transformacji określa się jako nadżerkę (eroslo).
Zapalenie szyjki macicy
513
l
STREFA TRANSFORMACJI
Ryc. 25.3. Strefa transformacji w części pochwowej szyjki macicy.
Najczęściej do rozwoju zmian przedrakowych i raka szyjki macicy dochodzi w strefie transformacji.
CZVTłTlŚlo --
---- ćtip
- - * macicy lo niespecynczne szcze-
py bakterii endogennych pochwy, jak streptokoki, stafylokoki czy enterokoki, oraz bardziej swoiste patogeny, do których należą m.in. rzęsistek oochwowv. chlamvdia
i promieniowiec.