Obraz8 5

514 Choroby narządu płciowego żeńskiego

Częstsze są zapalenia przewlekle, w wyniku których na skutek metaplazji płasko-nabłonkowej w strefie transformacji może dojść do zamykania ujść gruczołów szyjkowych i w następstwie do powstania torbielck Nabotha. Torbielki (Jajeczka”) Na-botha osiągają średnicę nawet kilkunastu milimetrów i bywają widoczne w badaniu we wziernikach. Nie mają one większego znaczenia klinicznego.

Wewnątrznabłonkowa neopiazja szyjki macicy

Wewnątrznabłonkowa neopiazja szyjki macicy (CIN)• oznacza zmiany w nabłonku, z których potencjalnie może rozwinąć się rak plaskonabicnkowy. Podobne zmiany występują w sromie i w pochwie, ais znacznie rzadziej.

Wewnątrznabłonkowa neopiazja szyjki macicy określana była dawniej terminami dysplazja i rak przedinwazyjny, dzisiaj stosuje się akronimy C1N/S1L. Terminologia oraz cechy mikroskopowe zostały szczegółowo omówione w rozdziale 7.

W klasyfikacji Bethesda, stosowanej w ocenie rozmazów cytologicznych z szyjki macicy, akronim SIL^{1 2} oznacza zmianę wewnątrz nabłonka wielowarstwowego płaskiego, z podziałem na dwa stopnie: mały (LS1L)³ i duży (HS1L)⁴. Stopień mały obejmuje CIN 1 i zmiany wywołane infekcją 1IPV, czyli kłykciny. Stopień duży to CIN II i CIN III (patrz ryc. 7.5).

Wewną:rz;: >-.tankowa neopiazja (CIN) najczęściej pojawia się w strefie transformacji.

Progresja do kolejnego stopnia CTN (lub do raka inwazyjnego) zależy od stopnia wyjściowego. Im jest on ,yyi .-./.y, t /m prawdopodobieństwo progresji większe, a okres, w którym ona wystąpi krótszy Należy jednak zwrócić uwagę, że zmiana dużego stopnia może rozwinąć s, : ze zr; .my małego stopnia lub z niezmienionego nabłonka.

CIN może ulec progresji    Inwazyjnego, utrzymywać się przez wiele lat w formie

stacjonarnej, jak i ulec

Cytodiagnostyka szyjki • . ;icy. Twórcą cytod.iagnostyki szyjki macicy był George Papanicolaou (li    • ). Do dzisiaj stosuje się barwienie rozmazów cytologicznych z szyjki mat '    Papanicolaou. Po wprowadzeniu populacyjnych ba

dań przesiewowych (raty. ynecuing) znacznie wzrosła częstość wykrywania zmian przedrakowych (CIN/SIL) i raka inwazyjnego w fazie przedkiinicznej. Zanotowano też spadek umieralności z powodu inwazyjnego raka szyjki macicy (patrz rozdział 7).

Badania cytologiczne szyjki macicy jest proste, bezpieczne, nieinwazyjne i powinno być wykonywane systematycznie u wszystkich kobiet w ramach aktywnej profilaktyki.

O skuteczności populacyjnych przesiewowych badań cytologicznych decydują głównie trzy czynniki:

jakość pobranego rozmazu (ryc. 25.4),

właściwa ocena rozmazu, na którą składają się odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie osób jej dokonujących' - nie ulega wątpliwości, że cytodiagnostyka szyjki macicy, podobnie jak i inne działy cylodiagnostyki złuszczeniowej, powinna być przeprowadzana w pracowniach palomorfologicznych przez odpowiednio przygotowanych i ciągle dokształcanych cytomorfologów medycznych, nadzorowanych przez specjalistów patomorfologów mających doświadczenie w cytologii.

Ryc. 25.4. Obraz cytologiczny prawidłowych komórek nabłonka wielowarstwowego płaskiego i komórek cylindrycznych z kanału szyjki macicy.

1

CTN - ang. cenrlćaI    >i: •'-.?/ ncoplasia.

2

-    SfL- ang. sąuamor    ysion - zmiana śródpłaskonabtonkowa.

3

-    LSli. — ang. lun g,

4

HSIL - ang. high y

' Według rekomendacji WHO i rozporządzenia Ministra Zdrowia RP (styczeń 2009 r.), ocena roz-mazów cvtoloeic7i>vrl< on»i™» w    ... -----    ;    , kouujc sit ^ najmu,ej

15 000 badań rocznic.