- 154
żc zwykle sterowane obiekty przeznaczone są do realizacji wielu rożnych zadań np. obrabiarka sterowana numerycznie, robot przemysłowy, co pociąga za sobą konieczność wprowadzania zr'>.n a;gorytmu sterowania. Dlatego też układy wykorzystywane do sterowanie takimi obiektami winny umożliwiać realizację nie jednego, lecz pewnej klasy Drogramćw, przy czym istotnym problemem, z punktu widzenia, użytkownika, jest łatwość wprowadzeni a zmian programu. Zatem, niezależnie od podziałów układów sekwencyjnych podanych w rozdziale 3, można wprowadzić podział r.e układy:
- o programie stałym (stałoprogramowe),
- przystosowane do wprowadzania zmian programu działanie (programowalne).
Ze względu na zawężenie zakresu zastosowań układów stał.o-programowych do sterowania procesami prostymi, obecnie układy te projektuje się głównie w oparciu o elementy logiczne. Stosowanie układów programowalnych do sterowania procesami prostymi przeważnie nie jest ekonomiczne ze względu na to. że pracochłonność przystosowania układu programowalnego do reeliza-cji danego zadania może być porównywalna z nakładem pracy na projektowanie układu zbudowanego z elementów.
Jednakże ze względu na coraz niższe ceny półprzewodnikowych bloków funkcjonalnych, celowe może być wykorzystywanie ich do tworzenia także układów o stałym programie. Problematyce tej poświęcone są poćrozdz.6.1 i 6.2.
Układy programowalne, ze względu na ich złożoność, buduje cię coraz częściej w oparciu o bloki funkcjonalne lub zespoły logiczne o jeszcze wyższym, niż bloki, stopniu organizacji -zespoły funkcjonalne, np. mikroprocesory. Struktura układów programowalnych zalety przede wszystkim od złożoności i charakteru programów, które układ ma realizować. Najprostszymi 3ą układy przeznaczone do sterowania procesami binarnymi, najbardziej złożonymi - układy sterowania procesami ciągłymi. Problematykę związaną z układami programowalnymi przedstawiono w podrozdz.6.3; ograniczono ją do układów stosunkowo prostych.
Układy czasowo-zależne są układami Moore*a bez wejść.
Podstawowym rozwiązaniem układu czasowo-zależnego Jest układ synchroniczny, złożony z licznika L, określającego stan wewnętrzny układu (licznik w tym przypadku realizuje funkcję przejść) i bloku realizującego funkcje wyjść - rys.6.1. Ponieważ wszystkie funkcje wyjść układu mają te same argumenty
y1 e fa0##" *^k^
do realizacji tych funkcji najlepiej nadaje się dekoder z zespołem elementów alternatywy - Jak na rys.6.1, albo pamięć stała. W układzie pokazanym na rys.6.1, w przypadku zastosowania licznika pierścieniowego, dekoder staje się zbędny.
Przykład układu czasowo--zależnego, realizującego przebiegi czasowe sygnałów według rys.6.2a, pokazano na rys.6.2b.
Rys.6.1. Synchroniczny układ czasowo-zależny
Cykl pracy tego układu realizowany jest w czasie ośmiu taktów sygnału zegarowego.Każdy spośród ośmiu stanów wewnętrznych trwa przez okres Jednego taktu sygnału zegarowego.
przy czym każdemu stanowi wewnętrznemu przypisany Jest określony stan wyjść.
Jeżeli pewien sygnał wyjściowy układu powinien przyjmować stan 1 przez wiele kolejnych taktów sygnału zegarowego (np. sygnał y2 na rys.6.2), to zamiast elementu alternatywy wytwarzającego ten sygnał można wykorzystać przerzutnik - rj- ->-•-Jeżeli zachodzi potrzeba wytwarzania pewnego stanu wyjść przez okres kilku taktów sygnału zegarowego, w układzie wystą-