Zdjęcie0592

le

Najliczniejszą grupą prac o największy® stopniu zaawansowania stan*, wią badania zużycia nawierzchni bltualcznych w okrasie zlaowya jako jsd-nsgo z aspektów trwałości nawierzchni. Zakres analizy tego problemu j§st bardzo rozległyt od opisu mechanizmu 1 pomiarów zniszczeń spowodowanych przez opony okolcowene [33. 81. 114. 115J. poprzez metody zapobiegania i napraw uszkodzeń spowodowanych przez Intensywny ruch [ 108. 127, 143. 156J, aż do metod badań laboratoryjnych symulujących działanie ruchu i możliwości prognozowanie zużycie nawierzchni przez opony okolcomane [l06. 116. 124].

Znaczna część prac dotyczy odkształceń nawierzchni w czasie wysokich, letnich temperatur przy udziale Intensywnego ruchu pojazdów I 42. 108, 120, 134J, a także problemów zarysowania się nawierzchni, czyli utraty ciągłości tekstury w niskich temperaturach [l3, 2lJ .

Odrębny, równie obszerny problem związany z trwałością nawierzchni bltualcznych to zagadnienie szorstkości 1 zmian Jej poziomu podczas eksploatacji nawierzchni. Publikowane prace dotyczą głównie pomiarów 1 badań zmian szorstkości [żO, 30, 64], a także problemów uszoretnlenle nawierzchni przy zastosowaniu różnych technologii [l4, 63, lllj •

Z przeglądu dostępnej literatury wynika, że problem trwałości nawierzchni bitumicznych obejmuje swym zasięgiem wszystkie najistotniejsze zagadnienia związane z eksploatacją nawierzchni. Można jednak zauważyć, żs główna uwaga zwrócona Jest na aspekt praktyczny, dotyczący zapobiegania uszkodzeniom lub na opracowanie technologii zwiększających trwałość nawierzchni. Obszerne pozycje monograficzne [45, 95, 157J, zajmujące się trwałością 1 wytrzymałością batonu asfaltowego, oparte są głównie na zastosowaniu rozwiązań teoretycznych do opisu analizowanych zjawisk. 2łożoność problemów powoduje, że często w pracach tych stosuje się konieczne uproszczenia, pozwalające na teoretyczne dojścia do końcowego rezultatu. Badania opierają się w większej części na próbach laboratoryjnych i modelowych, o nadrzędnym ich celem jeet optymalizacji ilościowa 1 Jakościowa składu mieszanki betonu asfaltowego dla funkcji celu,Jaką jest trwałość.

3. TRWAŁOŚĆ BETONU ASFALTOWEGO

3.1. PRACA BETONU ASFALTOWEGO W NAWIERZCHNI DROGOWEJ

Struktura betonu asfaltowego, ukształtowana w czasie produkcji ale-•zankl 1 ostatecznie uforaowana podczas układania 1 zagęszczania w nawierzchni drogowej .podlega clągłya zalanoa pod wpływea obciążenia oraz działania czynników środowiska [56, 57J. Obciążanie nawierzchni zalania się w azerokla zakresie czasu 1 wartości - od statycznych długotrwałych, poprzez zalenne o wolnya cyklu, do szybko zalaniających alf. Podobnie wpływ środowiska zewnętrznego jest bardzo zalenny w czasie eksploatacji nawierzchni. Skutki działania obciążenia oraz środowiska zewnętrznego nogę sumować się względnie wzajeanle koapenaować, a w wyniku tego procesu nożna obserwować mała lub znaczne zalany strukturalne. Zalany ta prowadzę do obniżania się parametrów mechanicznych l eksploatacyjnych warstwy nawierzchni drogowej. Jeżeli rozpatrzymy górnę warstwę nawierzchni - warstwę ścieralną, to możemy przyjąć. Iż baton asfaltowy tej warstwy będzie podlegał wpływom wielu czynników podczas eksploatacji nawierzchni. Czynniki te autor zgrupował w dwóch działach: wpływ środowiska zewnętrznego 1 działanie obciążenia rucham.

Na rysunku 4 przedstawiono schemat zjawisk. Jakie zachodzą podczas eksploatacji nawierzchni. Można zauważyć, że zewnętrzne środowisko działające na nawierzchni związane Jest z przepływem energii oraz z przepływem materii. Wpływ obciążenia ruchem drogowym można opisać zjawiskami przepływu różnych form energii. Beton asfaltowy w warstwie ścieralnej może podczas eksploatacji nawierzchni podlegać Jednoczesnemu działaniu czynników środowiska 1 obciążenia. Złożoność różnych fora 1 postaci wpływu czynników środowiska może przy wspólnym działaniu z obciążeniem powodować różne skutki. W przypadku takim można spodziewać się sumowania względnie wzajemnego redukowania skutków tej działalności. Spostrzeżenie to autor opiera na szczegółowej analizie wpływu czynników działających na baton asfaltowy w nawierzchni, której uproszczony schemat zamieszczono na rysunku 5. Jak widać, obciążenie ruchem samochodowym związane jest z przepływem: energii aechanlcznej, energii cieplnej 1 energii elektrycznej, natomiast środowisko zewnętrzna działające na beton asfaltowy w nawierzchni drogowej można scharakteryzować przez wpływ: energii cieplnej, energii potencjału chemioznego 1 energii świetlnej. Przepływ aa-tarll to działania: tlenu, wody, roztworów, rozpuszczalników.