Zdjęciee5

Obrzędowość obywatelska obejmuje grupę obrzędó stanowiących ceremonialną oprawę dla uroczystych aktów stanu cywilnego i innych form instytucjonalnego podkreślenia godnych i przełomowych momentów w biografii ludzkiej. Do obrzędów tych zaliczamy: uroczyste nadanie imienia noworodkowi; uroczyste wręczenie pierwszego dowodu osobistego (tzw. pasowanie na obywatela);

akt zawarcia związku małżeńskiego; uroczyste pożegnanie poborowych odjeżdżających dla odbycia obywatelskiego obowiązku służby wojskowej oraz powitanie rezerwistów, którzy powrócili po odbyciu tego obowiązku;

jubileusze dwudziestopięcio- i pięćdziesięciolecia pożycia małżeńskiego;

obrzęd pożegnania zmarłego obywatela (tzw. pogrzeb świecki).

Jest to więc obrzędowość funkcjonująca na pograniczu sfery życia prywatnego i sfery życia publicznego.

Obrzędowość dziecięca i młodzieżowa zawiera dwojakiego rodzaju zwyczaje, obrzędy i święta instytucjonalne (organizowane przez szkoły wyższe i uczelnie oraz wszelkiego rodzaju placówki oświatowo-wychowawcze) i organizacji młodzieżowych (organizowane przez samą młodzież pod auspicjami ZHP, ZSMP i SZSP). Obrzędowość ta spełnia funkcje ideowo--światopoglądowe, wychowawczo-normatywne i lu-dyczno-rekreacyjne (zwłaszcza formy obrzędowe związane ze sportem i turystyką). Stanowi ona ważne ogniwo w ogólnym procesie wychowania młodego pokolenia. Do obrzędów instytucjonalnych zaliczamy m.in.: przyjęcie dziecka w poczet uczniów danej szkoły (tzw. pasowanie na ucznia), uroczyste otwarcie i zakończenie roku szkolnego, uroczyste apele szkolne, uroczystości

poświęcone pamięci patrona szkoły, uroczyste pasowanie na młodzika czy pacholęcia (organizowane głównie w państwowych domach dziecka) itp.⁸ Do obrzędów organizacji młodzieżowych zaliczamy: uroczyste przyjęcie w szeregi członkowskie organizacji młodzieżowej, uroczyste zbiórki i alerty harcerskie, uroczystości związane z obchodami Międzynarodowego Dnia Dziecka, Międzynarodowego Dnia Młodzieży, Międzynarodowego Dnia Studenta oraz innych świąt dziecięcych i młodzieżowych, uroczystości związane z otwarciem i zamknięciem wszelkiego rodzaju igrzysk i olimpiad sportowych, „otrzęsiny” (tzw. pasowanie na studenta)⁸ itp.

Obrzędowość zawodowa (profesjonalna) obejmuje stosunkowo dużą grupę zwyczajów, obrzędów i świąt związanych z okresem życia produktywnego — z przynależnością człowieka do określonego zespołu zawodowego bądź kolektywu pracowniczego. Przy czym przynależność zawodowa nie zawsze znajduje swoje pełne pokrycie w przynależności do określonego kolektywu pracowniczego. Wobec czego dokonać należy rozgraniczenia tej grupy na: obrzędy i święta sensu stricto zawodowe (profesjonalne), oraz obrzędy i święta pracownicze. Jest to ważna dziedzina obrzędowości, ponieważ ma zasadniczy wpływ na kształtowanie się u jednostek ludzkich poczucia ich więzi z daną grupą zawodową czy społecznością pracowniczą oraz ma wpływ na zaangażowany stosunek do wykonywanej pracy i do swego zakładu pracy. Do ohrzędowości zawodowej zaliczamy: uroczyste pasowanie do zawodu (obrzęd ten szczególnie jest rozwinięty w zawodach: górniczym, hutniczym, drukarskim), uroczyste nadawanie tytułów i stopni zawodowych, obchody jubileuszy długoletniej pracy w danym zawodzie oraz uroczystości związane z obchodami świąt zawodowych. W tej grupie specyficzne miejsce zajmują obrzędy