Zzz1439

bib 1 RowmiUIuA

3. Mniejszo gruaoły są rozrzucone w obrębie jamy ustnej. Gruczoły znajdujące się na języku wydzielają lipazę językową.

Skład śliny. Gruczoły ślinowe wydzielają dośd dużą objętość płynu (0,5-1 I na dobę) zawierającego elektrolity i białka.

1. Wytwnrzunie śliny, ślina jest wydzielana do przewodów ślinowych przez komórki graniaste wyścielające ich początkowy odcinek.

a.    Szybkość przepływu śliny oraz wydzielanie enzymów pobudza układ przywspół-

czuliły.

b.    Początkowy skład elektrolitowy śliny jest podobny do składu osocza.

2.    Modyfikacja składu śliny. Komórki wyściełające część kanalikową przewodów ślń nowych zmieniają skład śliny. Reabsorbują one jony Na* i Cl', natomiast wydzielają K* i HCO_s-.

a.    W warunkach dużego przepływu jest niewiele czasu na resorpcję i sekreeję, w związku z czym ślina zawiera mniejsze stężenie jonów Na* i Cl' i większe stężenie jonów K⁺,

b.    W warunkach małego przepływu jest więcej czasu na resorpcję i sekrecję, w związku z czym śłina zawiera większe stężenie jonów Na* i Cl' i mniejsze stężenie jonów K*,

c.    Stężenie HC0₃' wzrasta, jeżeli wzrasta przepływ śliny, ponieważ sekre-cja HC0₃~ wzmaga się podczas stymulacji gruczołów ślinowych przez układ przywspółczulny.

3.    Białka. Ślina zawiera dwa rodzaje białek:

a.    Enzymy: Ot-amylazę (ptialinę) oraz lipazę językową, rozpoczynające trawienie skrobi oraz tłuszczu,

b.    Mucynę, będącą glikoproteiną zwilżającą pokarm.

C. | Regulacja wydzielania śliny

1. Wydzielanie śliny jest regulowane przede wszystkim odruchowo przez autonomiczny (wegetatywny) układ nerwowy (ANS).

a.    Pobudzenie nerwów przywspółczulnych powoduje, że gruczoły ślinowe wydzielają duże objętości wodnistej śliny, zawierającej dużo elektrolitów i mało białka,

b.    Pobudzenie nerwów współczulnych powoduje, że gruczoły ślinowe wydzielają małe objętości śliny zawierającej duże ilości śluzu.

2. Odruchowe wydzielanie śliny następuje na skutek myślenia o jedzeniu, zapachu i smaku pokarmu oraz obecności pokarmu w przewodzie pokarmowym.

3. Metabolizm i wzrost gruczołów ślinowych są pobudzane przez autonomiczny układ nerwowy.

| D. | Funkcje śliny

1. Ochrona. Ślina pełni funkcję ochronną w jamie ustnej, powodując: a. ochładzanie gorącego pokarmu,