DIGDRUK00128021

15

literatura żargonowa wcale. Powiastki, modlitwy kobiece i próbki romansideł senzacyj-nych można śmiało pominąć. A przecież w tym czasie przeobraziło się na wskros całe żydowstwo zachodnio-europejskie : a przecież i na ziemiach polsko-rosyjskich, jeśli Jest postęp jakiś, ruch ku lepszemu, to datuje się stanowczo z przed r. 1870. A bez pomocy żargonu.

Fakt ten — jest też wyrokiem. Wyrokiem potępienia.

W Galicji nie istnieje literatura żargonowa do dziś dnia. betki tysięcy ludzi mówią tym ldjomem, dziesiątki tysięcy piszą nim korespondencję prywatna, z pomiędzy nich tysiące wyrywają się do światła, do postępu, a literatury żargonowęj, nawet prawdziwej gazety żargonowej nie utworzyli. Wydała Galicja sławnych talmudystów i autorów hebrajskich, doktorów i działaczy na polu spraw żydowskich, lecz ani jednego wybitniejszego pisarza żargonowego. Mimo to powierzchowny nawet obserwator przyzna, iż w stosunkach naszego żydowstwa znaczny zwrot ku lepszemu, historyk lub starszy człowiek, porównywując dawniejsze czasy z dzisiejszymi, skonstatuje nie tylko relatywny, ale i bezwzględny postęp w rozwoju kulturnym. Bez pomocy żargonu. Czyż wiec teraz należy rozpocząć kult tego? Teraz, kiedy duch czasu, świadomość obywatelska, potrzeby ekonomiczne, przymus szkolny, rozbijają coraz silniej mury ekskluzywnosci i ciemnoty, zmuszają do przyswajania sobie języka polskie-