Czasy Mieszka I Polska Piastów Historia Polski27

Polsku Piastów

Czasi/ Mieszka I

Częstokołem, Ij. jednego lub kilku szeregów puli zaostrzonych nn końcach i wbitych w ziemię pionowa lub pod określonym kuleni nu zewnątrz Słupy leczono /c sisbą na sztywno, ('/asem dla obrońców lub straży grodowej d<>-hudowywano drewniany lub drewuiano-ziesn-ny pomost wewnętrzny. Stabilność palisady zapewniało Iuczenie slupów nu pewnej wyrok osę i lub wpuszczenie dolnych końców |xi-li w grube drewniane kloce, stanowiące fundament miej konstrukcji Zabezpieczenia te mc mogły uchronić palisady przed rozchwianiem i wyłamaniem lararumi pcwzczcjtńłnyeh jej elementów. Istotną jej wada była mika odporność na działanie ognia, który byt powszechnie stołowany przez nuje/dżców podczas zdobywania warowni Z lei właśnie przyczyny nie hyfca jedynym elementem obrony grodów, itraznic i obwarowanych osad. stanów iąc uzupełnienie potężnych walów obronnych. Niebezpieczeństwo zagrażające gredzinnom od ognia poświadczała liczne przekazy źródłowe i wszechobecne ślady spalenizny odnajdywane przez archeologów na grodziskach Oryginalny sposób zdobycia grodu optsu-|c rusku „Powieść doroczna" iKromk.i Nestora) z XII w W okresie walk nn Rusi księżna Olga zażądała od grodzian. aby dali jej j...| «</ ibairu po rr.-t golęAń* l /vi i wróble1    |

Mieszkańcy zgodzili się na len dziwny warunek. Gdy tylko je dostarczyli [ ) ktcoh <H-ga wopHir s Htdm. g<Jy j»ilenc/mie. pi«cw jwśp-

Rckostrukcja ulicy stów lubskiego grodu z zabudowaniami nms/kalnsml. ^

ftie i wrąbie. |przywiązawszy każdemu z nich płonącą hubkę. a gdy te wróciły do swowłi gołębników i strzech, zapalili się wszystkie w mieście szopy i stodoły !.

W klasycznej postaci palisada znana jest np z Krakowa < Wawel. faza I oraz Okol stańczyk gdzie uchwycono pmfusijną limę slupów, a możliwe, że także z miasta Wiślicy II. Radomia Icmsszowa, Zawady Ianekorońskiej i Piekar. Palisada w Międzyrzeczu miała dwł rzę sly slupów, pomiędzy którymi umicszczorm poprzeczne hale usztywniające i stabilizują-c< konstrukcje U tanki występowały w formie wrębów służących >ako strzelnice i zębów zapewniających osłonę obrońcom Początkowo wznoszono je / drewna. W trakcie ataku n.i gród obrona załogi skupiała się pnatfe wszystkim ni koronie wału. Tutaj, chroniąc się za blanki i przedpiersu. obrońcy mogli skutecznie razie nieprzyjaciela

Wały obronne grodzisk średniowiecznych są głównymi elementami fonsfikaeyjny-ini każdego założenia W zależności od po trzeb miały różną w ielkość, rudzai konstrukcji i materiałów budowlanych Zwykle towarzyszyły im fosy. które powstawały niemal automatycznie przy wybieraniu ziemi do budowy wału Fosy grodzisk nizinnych czasem samoistnie wypełniały się wodą (grudy w Radomiu czy Oiodliku) lub doprowadzano wodę rowami z pobłi-skicy rzeki czy jeziora, (idzie nic było mody, fosy pozostawiano suche. aby jedynie utrudnić dostęp do wałów- grodowych. Oprócz częstokołów i fos w ulom obronnym towarzyszyły dodatkowe przeszkody. takie juk przedpiersia umieszczane przed walem podłużnym pionowo wbite w ziemię i zaoitrzonc u góry grube drewniane pale. które miały dodat-

Ą Kształty walów obronnych w dużej mierze zależały nd ukształtowania terenu. Do najpowszechniejszych należały podkmsiastc i pierścienia watę z walami opartymi o naturalne zbocza luli otwartymi na inną naturalną przeszkodę lup. urwisko).

Iowo utrudnić pokonanie watów. Przesieki, I brony i zasieki nie stanowiły samodzielnych elementów obronnych grodów, lecz wspólw y- I Stępowały z innymi. Rzadko się zdarzało, by I gród mi.il wszystkie wymienione wyżet cle- I rnetsiy. Tylko grody znaczne, ważne pnlityez- I nie czy handlowo były lak zabezpieczone Typowy SredtiKiw icc/ny gród skltdal mc z gto- I du właściwego i jednego lub kilku obwarowa- I nych podgrodzi. Gnid właściwy był siedzibą I wodzu plennemu, księcia lub jego ur/ędm- I ka (kasztelom) albo jedynie dowódcy woj- I skowcysi strzeiojecgo wraz z załogą pogram- I cza. Tutaj były siedziby administracji i sądów. I Podgrodzia umnenuno zwykle gorzej, a za- I mieszki wali te ludność podległo. r/ermcdlni- I c/o-kupśecfca. świadcząca usługi na rzecz gro- I du właściwego. Część podgrodzi przeistaczała I się |vżniet w organizmy miejskie

Q WAŻNE I CIEKAWE

Drewno, karrreó i ziem.3 jeszcze długo służyły budowniczym grodów i miasl państwa polskiego W okresie walk dzielnicowych grody książęco.

•m Krakowie. Wrocławiu, Poznaniu.

Kaliszu. Sandomierzu, Rocku i inne niewiele się różniły konstrukcjami od grodów wznoszonych przez Słowian kilka wieków wcześniej Arch:ekiura romańska kamteó. cegła i zaprawa murarska długo i powoli przyjmowały się w bucknwcTwe Kraków ołoczcno murami dopiero w drugiej połowie XIII w W tym leż czasie powstały zapewne pierwsze karnernce Już w Xi II w. współcześni wspomną) darwne grody przodków Konrad Mazowiecki , nadając Krzyżakom romię chełmińską, w dokumencie wsporrzrył

0    .dawniejszych grodach^- klóte luz wówczas byty n-ezamteszkane

1    rreużyt kowane    I