image065 (11)

B. Nirmietko. KfZtalcrm tzidne. \ffmzmn 200", ISBN 978 J8-6C80M1-8. c ly. WA1P200?

Systemowe funkcje środków dyd}ktyany<h    131

2.    Skomputeryzowane testowanie adaptacyjne, w którym wybór następnego zadania lub decyzja o zakończeniu testowania zależą od osiągnięć ucznia w poprzednich testach i zadaniach.

3.    Pomiar ciągły, polegający na uzyskiwaniu informacji o przebiegu i wynikach uczenia się (zadaniach podejmowanych prze/ ucznia, czasie pracy, jakości pracy) w toku uczenia się, bez egzaminu, czyli wyodrębnionego w procesie dydaktycznym sprawdzania i oceniania osiągnięć.

4.    „Pomiar inteligentny”, polegający na wykorzystaniu sztucznej inteligencji komputera do budowania elastycznego indywidualnego programu kształcenia według wyników pomiaru ciągłego.

Wobec rosnącego wpływu technologii informacyjnej na edukację pedagodzy wyrażają obawy, często silnie udramatyzowane (Postman, 1995), o emocjonalny aspekt kształcenia i o uspołecznienie uczniów. Inni pedagodzy wskazują jednak na nowe możliwości usamodzielniania uczniów, którzy nie muszą być jedynie „zaprogramowani przez, komputer”, lecz mogą sami skutecznie programować nie tylko komputer, lecz także, dzięki niemu, własny układ stosunków ze światem przyrodniczym i społecznym (Papert, 1997).

Jak wiemy, sytuację dydaktyczną tworzą przede wszystkim składniki personalne, a dopiero wtórnie - materialne. Wydają się to doceniać technolodzy kształcenia, skoro piszą (Strykowski i Skrzydlewski, 1993, s. 7; zaznaczono wyrażenia wskazujące na rolę emocji):

„Technologia kształcenia staje się dziś interdyscyplinarną nauką o atrakcyjnej i efektywnej edukacji: (1) zrywa z zewnętrznym sterowaniem, sztywnymi algorytmami i transmisją wiedzy, usprawniając międzyludzkie komunikowanie, pobudzanie twórczości i wyobraźni, stymulowanie przeżyć i refleksji, (2) ewoluuje ku pedagogice humanistycznej".

Informatyzacja uczenia się zarazem ułatwia i utrudnia pracę nauczyciela. Wyręcza go w śledzeniu indywidualnej pracy ucznia, lecz nakłada obowiązek dobrej orientacji w personalnych i materialnych składnikach technologii kształcenia. Więcej - ponieważ wiele profesjonalnych działań naturalnych podlega współcześnie informatyzacji (w zakresie planowania czynności, sterowania ich przebiegiem, rejestracji i kontroli wyniku), uczenie się ich musi obejmować posługiwanie się komputerem, w czym nauczyciel ma skutecznie pomagać.

Systemowe funkcje środków dydaktycznych

Nagromadzenie środków dydaktycznych i wykorzystanie technologii informacyjnej pozwala na zwiększenie autentyzmu uczenia się czynności różnego rodzaju, mających szczególne znaczenie w różnych systemach dydaktycznych.

www.waip.com.pl

B. Nirimetfco, Kiztafonńe szicine, Warsowi 2lX>7, ISBN 978-8ł-«B07.1 1 -8.« by WAlP 2007

132 Roidztoł«. Artentyzm uczenia słę

Poklasy fi kujemy je według teorii kształcenia wielostronnego (przedstawionej w poprzednim rozdziale, tab. 16), naśladując jej twórcę. Okoń wyróżnił następujące funkcje środków (1987, s. 313-317):

1.    Poznawanie rzeczywistości przez prezentowanie osób, przedmiotów, zjawisk i procesów, naturalnych lub niskosymulowanych, prowadzące do kształtowania pojęć. Ta funkcja środków, charakterystyczna dla dydaktyki tradycyjnej, odpowiada modelowi alfa uczenia się.

2.    Zmienianie rzeczywistości przez celowe oddziaływanie na nią, w toku doświadczeń i ćwiczeń, laboratoryjnych i terenowych, oraz praktyk zawodowych. Środki dydaktyczne są tu przedmiotem i narzędziem zmiany. Ta funkcja, charakterystyczna dla technologicznych systemów kształcenia, odpowiada modelowi beta uczenia się.

3.    Poznawanie wiedzy o rzeczywistości przez prezentowanie informacji w postaci uogólnionej: modeli, wykresów i wzorów matematycznych - za pomocą podręczników, czytników, rzutników, komputerów i innych maszyn dydaktycznych. Ta funkcja, wspólna systemom dydaktycznym tradycyjnym i współczesnym, odpowiada modelowi gamma uczenia się.

4.    Kształtowanie postaw wobec rzeczywistości przez prezentowanie tekstów pisemnych, obrazów statycznych i ruchomych, wykonywanie muzyki i demonstrowanie nagrań dźwiękowych, zaopatrywanie w rekwizyty umożliwiające naturalne i niskosymulowane inscenizowanie zachowań, dostarczające pożądanych emocji i przeżyć. Ta funkcja, charakterystyczna dla humanistycznych systemów kształcenia, odpowiada modelowi delta uczenia się.

Wszystkie cztery modele uczenia się i cztery funkcje środków dydaktycznych mają swoich zwolenników wśród uczniów. Ilustruje to poniższa rozmowa:

Celina: Czy wy też mieliście lekcję ze szkieletem żaby? Boże, co za nuda!

Beata: Dlaczego? Przecież łatwiej się pamięta to, co się widzi.

Dariusz: Chyba naszej pani chodziło o to, by wykazać jedność funkcji i budowy organizmu płaza. Ja jednak wolę rysunek lub tabelę analityczną. Pamiętacie, ile czasu trwało wyjmowanie preparatów z szafy i roznoszenie ich po ławkach? Andrzej: No, była okazja trochę pobałaganić... Aleja wolę łapać żaby niż je oglądać.

B: Łapać takich żab nie wolno, bo są pod ochroną. To była ropucha szara, największa z występujących w Polsce.

C: Brrr, ja jej nie dotykałam...

A: Ale przecież ktoś ją złapał! Spróbuję namówić „starą", żebyśmy następnym razem poszli nad Stawek Magistracki i złowili parę zab szkodliwych. Ludzie skarżą się, że okropnie skrzeczą, i rzucają w nie kamieniami.