Image114 (5)

B To warto wiedzieć

^doe.^mfoeiji *'• ^^jyK«₀

Fot. 52

Fot. 53

- małocząsteczkowe półprzewodniki wywodzące się z laboratorium Kodaka

- wielkocząsteczkowe polimery opracowane w Cambridge i CDT.

Technologia Koda.<a jest bardziej skomplikowana (patrz rysunek 44) i wymaga nakładania większej liczby warstw w próżni. Proces produkcji zachodzi w wysokiej temperaturze kilkuset stopni, co narzuca dodatkowe ograniczenia: podłożem jest szkło, a wszystkie używane substancje muszą być odporne na temperaturę. Natomiast zaletą późniejszego opracowania CDT i pochodnych (rysunek 43) jest mniejsza liczba warstw, niska temperatura procesu i użycie rozpuszczalników. Podczas produkcji próżnia nie jest wymagana, a warstwy czynne można nakładać na dowolne podłoże w sposób podobny jak w popularnych drukarkach atramentowych. W tym kontekście, w zakresie ekranów OLED, nie dziwią osiągnięcia firmy Seiko-Epson, znanego producenta drukarek atramentowych.

W obu wspomnianych technologiach problemem jest zapewnienie szczelności wyświet lacza, ponieważ niektóre substancje czynne są wrażliwe na wilgoć, tlen atmosferyczny i zanieczyszczenia. W przypadku dużych ekranów problemem jest zagwarantowanie jedna kowej jasności poszczególnych obszarów wyświetlacza, co wiąże się głównie z rezystancją cieniutkich przezroczystych doprowadzeń -elektrod.

Trudności związane z produkcją to tylko część zagadnienia. Wczesne pełnokolorowe ekrany OLED miały zdecydowanie różną trwałość poszczególnych kolorów - na ekranie z czasem pozostałyby tylko piksele zielone, a czerwone i niebieskie szybko zestarzałyby się i straciły jasność. Żeby nowe ekrany mogły być zastosowane w sprzęcie powszechnego użytku, wymagana jest trwałość przechowywania co najmniej 5 lat i co najmniej 5... 10 tysięcy godzin pracy. Ostatnie doniesienia wskazują, że materiały o odpowiedniej trwa łości są już dostępne. Pole do popisu mają tu nie tyle znawcy technologii elektronicznych, co specjaliści od chemii organicznej. Chodzi o chemikalia na bazie węgla, a współczesna chemia potrafi tworzyć zupełnie nowe i modyfikować tego rodzaju substancje. Dlatego nic dziwnego, że w doniesieniach dotyczących OLED pojawiają się nazwy takich firm jak Merck KGaA czy DuPont.

Wiele wskazuje, że to właśnie ekrany OLED zdominują już niedługo rynek telewizorów i monitorów, ponieważ mają istotne zalety. Co bardzo ważne, struktury OLED świecące w kolorach RGB są wykonywane na wewnętrznej powierzchni przezroczystego ekranu w jednym procesie technologicznym, a to otwiera drogę do obniżki kosztów wytwarzania.

W przeciwieństwie do ekranów LCD, OLED-y świecą własnym światłem i nie wymagają podświetlenia, a kąt widzenia jest

Fot. 51

bardzo szeroki, rzędu 150-160 stopni. Pomimo faktu, ze nośniki prądu w organicznych półprzewodnikach są powolne, ekrany OLED są wielokrotnie szybsze od ekranów LCD, co jest ważne przy odtwarzaniu szybko zmieniających się scen filmowych. W przeciwieństwie do ekranów plazmowych pracują przy niskich napięciach, rzędu 2... 10V. Mogą być wykony-wane na podłożu szklanym oraz na elastycznych tworzywach (ekrany zwijalnc). Grubość ekranu jest praktycznie równa grubości podłoża, przez co całkowita grubość może być mniejsza niż 0,5mm. Kontrast świecących własnym światłem ekranów OLED jest dużo lepszy niż LCD, a także plazmowych. Zaletą jest też duża jasność, wysoka sprawność energetyczna i szeroki zakres temperatur pracy.

Diody OLED ze względu na ich budowę nie pojawiły się na rynku jako pojedyncze elementy, tylko od początku przewidziane były do budowy wyświetlaczy. Ciekawostką jest próba wykorzystania diod OLED w roli lamp oświetleniowych - fotografia 50

pokazuje świecący białym światłem pa-ncl-oświetlacz OLED firmy General Electric.

Od roku 1987 prowadzono praktyczne próby wdrożenia .,małocząstecz-kowej” technologii Kodaka do budowy wyświetlaczy. W następnych lalach w sprzęcie elektronicznym ukazały się pierwsze wyświetlacze OLED; w radioodbiornikach

Luty2006 Elektronika dla Wszystkich