Image174

]Vla g a z lektroniki

Uiy t k o w ej

dodatek

do

miesięcznika

s

e ć

Poznać

zrozum sprzęt

Przez długie lata marzeniem lub co najwyżej ideą przyszłości były płaskie telewizory, które można byłoby zawiesić na ścianie w miejsce obrazu (znanego) malarza. Obecnie stało się to rzeczywistością. Wprawdzie w naszym kraju w domowych telewizorach króluje lampa kineskopowa i prognozy wskazują, że w najbliższych latach nadal tak pozostanie. Powodem są dobre parametry

oraz stosunkowo niska cena tego przetwornika obrazu. Nie ulega jednak wątpliwości, że trwa „płaska rewolucja”. Przyszłość bez wątpienia należy do wyświetlaczy mających postać płaskiego panelu, a klasyczne telewizory z kineskopem nieba* cm staną się reliktem przeszłości. Co już dziś wiemy o ich następcach?

W pierwszym odcinku cyklu omówione były wyświetlacze CRT i FED oparte na pobudzaniu luminoforów przez strumień elektronów biegnących w próżni. W drugim odcinku przedstawione zostały wyświetlacze plazmowe (PDF). W trzecim zaprezentowano ciekłe kryształy. Niniejszy, czwarty odcinek, opisuje różne odmiany wyświetlaczy z ciekłymi kryształami (LCD).

Światło niespolaryzowane

Światło

przechodzi

V

Fiłfry    ŚwłuSu nie

pała-yz3c>jn€    przochodzl

Uproszczony przekrój prostego wyświetlacza ciekłokrystalicznego I N LCD pokazany jest na rysunku 15. Podstawą jest obecność trzech aktywnych warstw, w tym dwóch polaryzato-rów, które mają postać cienkiej folii. Trzeci, najważniejszy element, to właśnie warstewka cieczy (ciekły kry ształ) umieszczona pomiędzy dwiema szklanymi płytkami. Warstwa ciekłych kryształów nie jest filtrem polaryza cyjnym Jest natomiast rodzajem dziwnego przełącznika polaryzacyjnego bez napięcia „skręca wiązkę światła o 90°”, a w obecności napięcia przepuszcza bez zmian. Kierunki polaryzacji dwóch polaryzatorów muszą być wzajemnie prostopadłe. Wtedy w spoczynku, gdy ciecz jest ciekłym kryształem i skręca płaszczyznę polaryzacji, spolaryzowane światło przechodzi przez oba polaryzatory. Natomiast po podaniu napięcia substancja czynna pod wpływem pola elektrycznego przestaje być ciekłym kryształem i staje się

zwykłą cieczą. Spolaryzowane światło przechodzi przez mą bez skręcenia i... natrafia na drugi prostopadły' filtr polaryzacyjny, który nie przepuszcza go dalej. W elekcie komórka nie-pobudzona jest jasna, a pobudzona napięciem -ciemna (czarna). Możliwe jest także uzyskanie stopni szarości.

Potrzebne pole elektryczne wytwarzane jest za pomocą przezroczystych elektrod wykonanych z bardzo cienkich warstewek metalu (ITO tlenek indu i cyny) naniesionego na wewnętrzną stronę szklanych płytek.

W ten sposób ciekły kryształ umieszczony jest niejako między elektrodami kondensatora. Pomiędzy okładkami tego kondensatora, przez ciekły kryształ, prąd praktycznie nic płynie, więc sterowanie odbywa się na drodze napięciowej i moc potrzebna do

Rys. 15

Poła elektryczne zaburza strukturę substancji cz^nrej

0i zw>Kła ciecz nto ok*ęca Napicie płaszczyzny sołaryzaefi

Elektronika dla Wszystkich Wrzesień 2005 65