Image208

Szkoła Konstruktorów

AJRZYJ NA TE STR

nćoąjemy

kształt

elektronice

\<t

D)linoitv

yfronika

(czyt. „szasi”, wykonanym z dość grubej blachy. Ta blacha była podstawą konstrukcji mechanicznej, a elektrycznie podłączona była do ujemnego bieguna napięcia anodowego. Ta masywna blacha była też masą elektryczną - obwodem wspólnym dla poszczególnych bloków. Tę masę podłączano też do obwodu uziemienia.

Rozumiejąc, skąd wywodzi się pojęcie masy, trudno się dziwić, że u schyłku „epoki lampowej” ktoś proponuje umieścić wzmacniacz tranzystorowy w metalowym pudelku z blachy, podłączyć tę blachę do ujemnego bieguna zasilania i nazwać to masą, choć logika podpowiada. że masą powinien być tu dodatni biegun zasilania. Nie jest to błąd, ponieważ kolektor tranzystora TG71, umieszczonego w obudowie TO-3, jest połączony elektrycznie z obudową tranzystora, czyli z ujemnym biegunem zasilania sensowne jest więc połączenie metalowej obudowy z minusem zasilania, bo wtedy nie trzeba stosować kłopotliwych przekładek izolujących tranzystor od blaszanej obudowy, która jednocześnie pełni bardzo ważną funkcję - jest radiatorem rozpraszającym znaczne ilości ciepła wydzielanego w tranzystorze. Odprowadzanie ciepła jest szczególnie ważne w przypadku tranzystorów germanowych, bo mają one niższą maksymalną temperaturę pracy, a zmiany temperatury powodują dużo większe zmiany parametrów niż w tranzystorach krzemowych.

Nieliczni Koledzy zmontowali prototypy z tranzystorów germanowych lub krzemowych, albo też próbowali zasymulować działanie układu w jednym z komputerowych programów symulacyjnych. Każda taka próba pokazała, że wzmacniacz nie będzie miał deklarowanej mocy, że będzie pobierał ogromnie dużo prądu, a przy jego wykonaniu koniecznie trzeba indywidualnie dobierać rezystory.

Upominki za rozwiązanie zadania Co tu nie gra? 112 otrzymują: Łukasz Nowicki Kraków, Michał Włodarczyk - Kraków,

Radosław Marek - Orzechowo.

Zadanie 116

Na rysunku B pokazany jest nadesłany przez bardzo młodego uczestnika Szkoły schemat układu sterowania wentylatora w pomieszczeniu

WC. Oto fragmen: opisu:

Układ zbudowany jesi na dwóch CMOSach, 4011 i 4060. Ten pierwszy spełnia rolę przerzutnika RS i niezbędnego do pracy obwodu resetowania drugiego scalaka. 4060 służy właśnie do zliczania czasu od wyjścia z WC do wyłączenia wentylatora. Dzięki fotodiodzie układ reaguje na zapalenie i zgaszenie światła, nie ingerując w instalację elektryczną. Także wentylator dzięki przekaźnikowi nie powinien sprawiać kłopotu i stwarzać zbędnego niebezpieczeństwa. (...) Po włączeniu zasilania układ powinien od razu pracować. Przy zgaszonym świetle (zakładając, że w WC nie ma okien i jest ciemno) fotodioda nie przewodzi i na bramce A panuje stan niski. Na wejściu resetu licznika jest więc stan wysoki, co uniemożliwia pracę układu Także przerzutnik jest wyłączony i tranzystor nie przewodzi. Wentylator jest wyłączony. Po zapaleniu światła przerzutnik zostaje włączony i tym samym wentylator zaczyna pracować Licznik jednak nadal jest zatrzymany dzięki bramkom C i D. Po wyłączeniu światła przerzutnik nadal jest włączony, ale zaczyna pracować licznik Podczas zliczania miga dioda LED, która służy jako kontrolka. Gdy liczn ik wreszcie doliczy do końca, zre-setuje przerzutnik (...)

Jak zwykle pytanie brzmi:

Co tu nie gra?

Bardzo proszę o możliwie krótkie odpowiedzi Kartki, listy i e-maile oznaczcie dopiskiem NieGralló i nadeślijeie w terminie 45 dni od ukazania się tego numeru EdW. Autorzy najlepszych odpowiedzi otrzymają upominki.