Image58 (5)

umieszczenie warstwy czynnej jest inne. jak pokazuje rysunek 5. Cci najważniejsze, odstęp między ścieżkami został zmniejszony do 0,32 mikrometra, a najkrótsze pity mają długość około 0.15uni - rysunek 6. Do odczytu i ewentualnego zapisu służy niebieski laser o długości fali 405nm łub nieco większej.

Ponieważ najpierw pojawiły się płyty zapisywalne, trzeba było od razu opracować płyty nagrywalne wielokrotnie (BD-RE) i jednokrotnie (BD-R). Firma Fuji (Fuji Photo Film Co., Lid.) stosuje w swoich płytach czynne materiały organiczne - barwniki, a TDK materiały nieorganiczne: miedź i krzem. Płyty BD-R firmy TDK zawierają dwie oddzielne cieniutkie warstewki miedzi i krzemu W trakcie zapisu, polegającego na punktowym podgrzewaniu skupionym światłem lasera, zmieniają się w jedną warstwę stopu CuSi o dużo mniejszym współczynniku odbicia światła.

W płytach jednowarstwowych odległość warstwy zapisu od powierzchni wynosi lOOum (0,1 mm) jak pokazuje rysunek 4. W dwuwarstwowych pierwsza, półprzezroczysta warstwa zapisu umieszczona jest w odległości 75um (0,075mm) od powierzchni, a druga w odległości 0,1 mm. Pierwsza warstwa musi więc przepuszczać 50% lub w ięcej światła, niezależnie czy warstwa ta jest pusta, czy zapisana. Ponieważ światło lasera jest ogniskowane dokładnie na jednej z warstw, promieniowanie pizechodzącc przez tę drugą warstwę jest rozproszone i jego energia nie jest w stanie zmienić stanu tej drugiej, niewykorzystywanej aktualnie warstwy.

Dociekliwi Czytelnicy zapewne postawią sobie pytanie, jak to jest możliwe, żc do płyt CD, gd/ie odstęp między ścieżkami wynosi 1,6um, wystarczy laser podczerwony lub czer wony u długości fali światła 780nm, a w pły-lacłi BD laser o fali dwukrotnie krótszej (405...430nm) odczytuje ścieżki o pięciokrotnie większej gęstości (o odstępie 0.32um)?

Faktem jest. że sy stem CD rodził się pod, koniec lat 70 , gdy technika była mniej rozwi nięla. Warto wiedzieć, żc oprócz długości fali, dużą rolę odgrywa jeszcze jeden czynnik - parametr zwany NA (Numcrical Aperture). NA to. najogólniej hiorąc. stopień skupienia wiąz

ki światła, jak ilustruje rysunek 7. Czym większy współczynnik NA, tym w mniejszą plamkę można skupić wiązkę światła lasera. NA (apertura numeryczna) jest definiowana jako sinus kąta 0, gdzie 0 to połowa kąta wierzchołkowego stożka skupionej wiązki światła. Prawie 8U% energii światła zostaje skupiona w obszarze o średnicy 0 = A/NA

Poniższa tabelka pokazuje wartości NA osiągnięte w poszczególnych systemach CD - NA=0,45 DVD - NA=0,6(J BD - NA=U,85

a rysunek 8 zawiera porównanie wielkości plamek światła po zogniskowaniu.

2.1 tum    1,32nm    0,53nm

Dociekliwi Czy telnicy mogą się tez zastanawiać. juk w płytach zapisywalnych laser „wie”, gdzie ma dokonać zapisu i odczytu. W płytach nagrywanych fabrycznie problemu nie ma, bo można po prostu śledzić istniejące ścieżki pitów.

Otóż w płytach nagrywanych warstwa czynna jest wstępnie ukształtowana w postaci ścieżki. W powierzchni płyty wykonane są rowki (grooves) oddzielone wypukłościami ilands). Te wypukłości to niejako łańcuchy górskie wyznaczające przebieg dolin. Przypomina to stare, czame płyty winylowe, gd/ie zapis dokonywany jest we wgłębieniach (ale na płycie BD te doliny i wypukłości są niepomiernie mniejsze, absolutnie niewidoczne gołym okiem). W trakcie zapisu pilów pod wpływem energii lasera następuje zmiana właściwości optycznych fragmentów warstwy czynnej. Jest to złożony problem (zapis on-groovc, in-groove), ió/nie rozwiązany w systemie DVD i BD. Rysunek 9 ubiazujc przebieg takich ścieżek po ich zapisaniu, czyli po zmianie właściwości optycznych ich fragmentów.

pity na ścieżce

groove

Szczegóły dostępne są w oficjalnych doku mentaeh, które można ściągnąć ze strony: www. h/u - ruydisc.com/Section - / 3628/ Indtx.html

Rozwój

Narodziny i rozwój Blu-ray przebiegają do słownie na naszych oczach W roku 2U02 w lutym zapowiedziano, a w maju opubliko wano specyfikację formatu Blu-ray. Na japońskiej wysławić Ccatec 2002 pokazano pierw s/y prototyp urządzenia Blu-ray firmy Sony. W pierwszej połowie roku 2003 pojawiło się na rynku pierwsze urządzenie Blu-ray Była to nagry warka wideo DDZ-S77 firmy Sony (fotografia 10). sprzedawana wyłącznic w Ja ponii w cenie ponad 3000 dolarów. Należy wyraźnie podkreślić, żc była to nagrywurku, a nir tylko odtwarzacz. Fabrycznie nagranych płyt Blu-ray wtedy nie było (nic ma ich zresz tą do dziś) Urządzenie mogło odtwarzać płyty DVD, CD (w tym CD-R i CD-RW)

Tu warto przypomnieć, żc w przypadku płyt CD i DVD najpierw na rynek wprowudzono

Elektronika dla Wszystkich Kwiecień 2005 67