Image86 (4)

Szkoła Konstruktorów ■

Rysunek 1 pokazuje propozycję sterowania zapadek przez mechanizm stacji dysków

Zadanie główne nr 124

Temat zadania zaproponował Karol Teodor-czyk z Konina. Oto fragmenty listu: Poszukuję pilnie rozwiązania, które nazywam umownie. „czujnikiem oddaleniowym". Chodzi o monitorowanie chorego człowieka z zanikiem pamięci, tak aby bez nadzoru nie oddalał się poza określony obszar.

Ja co nieco czuję temat, ponieważ mój dziadek, który dożył 100 lat i 4 miesięcy, w ostatnim okresie życia też miał kłopoty z pamięcią i zastosowanie tego typu czujnika pomogłoby uniknąć stresów.

Podstawowe cel jest jasny, a oto oficjalny temat zadania:

Zaproponuj system sygnalizujący nadmierne oddalenie monitorowanej osoby czy obiektu.

W pierwszym rzędzie urządzenie ma być przeznaczone do przedstawionego powyżej celu - monitorowania osoby z zanikami pamięci. Nic będę sugerował żadnych rozwiązań, żeby nie ograniczać Waszej inwencji. Być może uznacie, iż taki system musi składać się z co najmniej dw'óch części. Jedną nosiłaby osoba nadzorowana, więc urządzenie musi być niewielkie i lekkie. Trzeba też dobrze przemyśleć problem zasilania i zaproponować rozwiązanie oszczędzające prąd. Druga część, stacjonarna, może być dowolnie duża, ciężka i oczywiście może być zasilana z sieci.

A może zamiast jakieś „stacji bazowej” uda się zrealizować coś w rodzaju „elektronicznego ogrodzenia”, gdzie przekroczenie wyznaczonej granicy (np. kabla rozciągniętego wokół posesji - podwórka) powodowałoby reakcję systemu?

Czy system ma tylko sygnalizować oddalenie, czy ewentualnie pomógłby także namierzyć osobę, której mimo wszystko nie udało się upilnować? Czy na przykład osoba nadzorowana koniecznie ma nosić nadajnik, czy też mógłby to być odbiornik, reagujący na sygnały stacji bazowej? A czy miałoby sens urządzenie noszone przez osobę monitorowaną, które po oddaleniu od „bazy” emitowałoby dźwięki lub nawet podawało komunikat głosowy?

Problem jest jak najbardziej praktyczny, trzeba wziąć pod uwagę wiele czynników, w tym stan chorego. W pewnych przypadkach osoba nadzorowana nie może wiedzieć, że w ubraniu ma ukryty jakiś nadajnik. Przemyślcie problem i uwzględnijcie różne możliwe sytuacje i rozwiązania.

Choć zadanie generalnie dotyczy monitorowania osoby chorej, temat jest znacznie szerszy i może obejmować także inne przypadki, których sens należałoby jednak starannie rozważyć. Czy tego rodzaju system mógłby być w pewnych sytuacjach przydatny także do monitorowania zwierząt? A może przy okazji taki czujnik oddalenia byłby rodzajem lub uzupełnieniem systemu alarmowego, zmniejszającego ryzyko kradzieży i pozwalającym namierzyć skradziony obiekt, np. samochód?

Jestem przekonany, żc przeanalizujecie temat i zaproponujecie szereg interesujących rozwiązań i pomysłów. Jak zwykle czekam zarówno na prace teoretyczne, jak i na praktycznie sprawdzone modele.

Rozwiązanie zadania 119

Temat postawionego w styczniu zadania H9 brzmiał: Zaproponuj nietypowy zamek elektroniczny.

Cieszę się, że temat okazał się interesujący i niezbyt trudny. Nadeszło wyjątkowo dużo rozwiązań, w tym praktycznych. Jedenaście modeli możecie zobaczyć na fotografiach Aż dziewięć z nich skierowałem do sprawdzenia i publikacji, więc przez dłuższy czas w F.dW będzie się przewijać temat rozmaitych nietypowych, interesujących zamków i kontrolerów dostępu. Jeden z najmłodszych uczestników' napisał: Z góry zaznaczam, że elektronikiem nie jestem, można mnie porównywać do 6-łatka w dziedzinie elektroniki. Flektroniką zainteresowałem się w okresie świątecznym, kiedy szukałem w Internecie informacji na temat ksenonów w samochodzie. Przez jakiś odnośnik trafiłem (...) do Eiportalu, przeczytałem kilka artykułów i przyszło mi do głowy, że elektronika jest nie tylko ciekawym, ale i praktycznym hobby. Na co dzień interesuję się motoryzacją (szczególnie motoryk łom i. a w szczególności skuterami), a w mniejszym stopniu jestem także akwarystą i wędkarzem Elektronikę można zastosować również w innych dziedzinach, więc doszedłem do wniosku, że warto by poznać coś nowego i dziś kupiłem „Elektronikę dla Wszystkich ” Kompletnie nic nie rozumiem, ale postanowiłem zaproponować swój pomysł na zamek (...)

Okazało się, iż nic tylko Autor listu, ale też pozostali młodzi uczestnicy zaproponowali wiele interesujących pomysłów i realizacji praktycznych. A oto szczegóły.

Rozwiązania teoretyczne

Na początek fragmenty maila 11-letniego Teodora W. z Łodzi: Chciałbym przedstawić rozwiązanie teoretyczne, bez schematu, bez modelu, tylko samą ideę nietypowego zamka elektmnicznego. Idea tu brzmi: zamek odblokowuje się po wystukaniu odpowiedniego rytmu np. na microswitchu lub za pomocą pręcika z magnesem i knntaktronu (...) lub przycisku schowanego w środku np. szafki, szuflady. Program uwzględniałby tolerancje (np. 200 milisekund). Układ mógłby być oparty na mikrokontrolerze z pamięcią EEPROM. Część mechaniczną mógłby stanowić elektromagnes odblokowujący bolec i umożliwiający otwarcie sza/ki/szuflady. (...)

12-letni Rafał Kozik z Bielska Białej zaproponował zamek z licznikami i przyciskami, uruchamiający element wykonawczy. Choć układ ma istotne wady, przydzielam młodziutkiemu Autorowi trzy punkty i zachę eam do dalszej nauki, która niewątpliwie w niedalekiej przyszłości zaowocuje piękny mi sukcesami. Nieco podobny układ zaproponował 14-letni Mateusz Kościółko z Rzeszo wa. W jego rozwiązaniu elementem wykonawczym też sterują dwa liczniki i przyciski.

Rafałowi i Mateuszowi pomimo usterek na schematach przydzielam pc trzy punkty, a wszystkich zachęcam do dalszej nauki, która niewątpliwie w niedalekiej przyszłości zaowocuje pięknymi sukcesami.

14-letni Piotr Żaczek z Ciechanowa napi sał między innymi: (...) Moim pomysłem jest zastosowanie jakiegoś układu z trójkoloro wych diod RGB. Otóż na obudowie sterownika zamontowanych jest 5 diod RGB. Pod każdą z nich znajduje przycisk. (...) Obok znajduje się kolejny przycisk to będzie włącznik zamka. Całość polega na ty m, że zamek otwiera się nie kombinacją cyfr, jak w zamkach szyfrowych, ale kombinacją koloru. (...) Kiedy> kod jest autentyczny, zamek otwiera się, diody zaświecają się na zielono Kiedy kod jest fałszywy, włącza się brzęczyk/buzzer (opcja) i wszystkie diody świecą się na czerwono. (...) Proponuję instalację na 12V: zasi lacz ! rezerwowo akumulator (...) W sierpniu 2002 prezentowany był rygiel elektroniczny. Mój pomysł opiera się na tym samym ramieniu ze stacji dysków lub nawet dwóch (o w iele lepsze rozwiązanie). Jeden odpowiedzialny za dolne zapadki, drugi za górne, ty le żc uru chamiająslę synchronicznie. (...) Nad rozwiązaniem trzeba by jeszcze popracować (...) to mój pomysł, niestety nie potrafię sam skonstruować takiego ukiadu

Aleksander Bernaczek z Magnuszewie wpadł na pomysł, żeby w nietypowym zamku wykorzystać ideę rozpoznawania barw. Nadąjnik-klucz z generatorem, kostką 4017 ma emitować serię ośmiu błysków światła w różnych kolorach (diody ROB), a odbiornik - reagować tylko na tę jedną jedyną prawidłową sekwencję. W odbiorniku miałby pracować

Elektronika dla Wszystkich Czerwiec 2006 31