img004

4

Bo on, ów wieszczy gęślarz dawny,

Gdy komu pieśń zamierzył śpiewać,

Myślą rozpływał się po drzewie,

Po ziemi ganiał wilkiem szarym,

Szybował orłem siwym w niebie:

Bo on (od niegoż wieść ta właśnie),

Kiedy wspominał dawne waśnie.

Sokołów — mówi — dziesięcioro Poigrać puszczał na łabędzie:

Którego pierwej sokół dopadł,

Ten łabędź pierwszy dumę gędzie.

Lecz nie sokoły bystre w walce

Spadały na łabędzie stado:    ²⁰

Na żywe struny wieszcze palce

Ów Bojan starowieczny składał

1 struny same gędły sławę:

Chrobremu księciu Mścisławowi.

Który przed pułki czerkieskimi Rededię ubił w bitwie krwawej.

,---

w. 10. Myślą rozpływał się po drzemie. Niektórzy badacze uważają, że w zaginionym rękopisie było nie mwcjihio (myślą), lecz mmchio (Jasicą), analogicznie do dalszych przenośni.

w. 13—14. W oryginale: ..Jak powiadają, on pamiętał waśnie dawnych czasów“.

w. 25—26. W pojedynku, o jakim mowa. książę Mścislaw Władimirowicz Tmutorokański zabił księcia kasożskiego (czerkieskiego). Kroniki kijowskie notują ten fakt pod rokiem 1022. Zwycięzca w pojedynku miał zabraę majątek, żonę i ziemię pokonanego.

Jarosławowi drzewiejszemu,

Urodziwemu Romanowi,

Synowi Swiatosławowemu...

Niech-że więc, bracia, pieśń opowie Nie stare dzieje Włodzimierza,

Ale ku nowym niechaj zmierza.

Pocznijmy sprawy Igorowe.

Napełnił Igor duszę męstwem,

Pogonił myślą za zwycięstwem,

Wyostrzył serce swe w krzepkości,

Z pułkami ruszył w bój mężncmi Z rodzimej ziemi, ruskiej ziemi Do wrażych połowieckich włości.

Spojrzał wtedy Igor na jasne słońce,

A od słońca wszystko wojsko w mroku stoi. I rzekł Igor:

„Raczej niech nas porąbią, drużyno, Niżbyśmy w niewolę poszli, bracia moi. Siądźmy-ż, druhy, na swe rącze konie

w. 30—33. W oryginale miejsce niejasne. Brzmi właściwie odwrotnie: „Zacznijmyż, bracia, tę opowieść od starego Włodzimierza do dzisiejszego Igora". Chodzi tu prawdopodobnie o Włodzimierza Monomacha (1053—1125), księcia perejasławskiego i kijowskiego, bohatera licznych walk z Połowcami.

w. 40 nn. Złowieszcze zaćmienie słońca, o jakim mowa, nastąpiło w rzeczywistości, jak podają astronomowie, 1 maja 1185 r. przed wieczorem.