img018 (78)

WfHliWAD/1 NIE

hkiypl pt. "Materiały do ćwiczeń / u I oho znawstwa", część III - "Klasyfikacja ijlnh i h.id.inia połowę" obejmuje malnnul dotyczący wszystkich klasyfikacji obo-wią/u igi yi;h i stosowanych w Polsce ora/ mnioily badań gleb w terenie.

w Polsce stosowane są następująco systemy klasyfikacji gleb: systematyka genetyczna gleb, bonitacja gleb oni/ poil/ml gleb na kompleksy glebowo-rolnicze ni m i .i )ący ich przydatność rolniczą.

M.nyfikacja genetyczna, zwana inao/oj ‘systematyką gleb, jest podziałem "|mi tym na genezie gleb, ich historyi /nym rozwoju w czasie i przestrzeni. Geneza ul oh jest funkcją zespołu czynników warunkujących kierunki ich rozwoju i decydujących o ich cechach morfologicznych i właściwościach.

bonitacja gleb określa porównawcze naturalną lub nabytą produktywność gleb na obszarze całego kraju. Podział glob na kłosy bonitacyjne służy do sporządzę-ma jednolitej ewidencji gruntów uwzględniającej ich wartość, co stanowi podstawi; do opodatkowania gospodarstw rolnych (podatek gruntowy). Bonitacja jest oparta o cechy przyrodnicze gleb, co oznacza, że jest skorelowana z klasyfikacją przyrodniczą.

Kompleksy glebowo-rolnicze określają możliwości produkcyjne gleb, ich przydatność do uprawy określonych gatunków roślin. Podstawą wydzielenia kompleksów są tak zwane rośliny wskaźnikowe, najlepiej udające się na danym kompleksie gle-bowo-rolniczym. Jedynie obszary łąkowo-pastwiskowe nie podporządkowane są żadne mu gatunkowi roślin z grupy traw, a oparte jedynie o genezę i właściwości gleb.

Wszystkie te klasyfikacje przedstawione są przy użyciu odpowiednich znaków i symboli na mapach rolniczych, do których dołącza się również aneksy zawierają cu szczegółowe omówienie pewnych cech badanego terenu oraz wyniki badań laboratoryjnych.

Rozpoznanie w terenie i określenie gleby, tj. zaliczenie jej do określonej jednostki systematycznej, klasy bonitacyjnej i kompleksu glebowo-rolniczego moż hwu jest po zbadaniu budowy jej profilu i określeniu cech charakterystycznych. Włnściwe określenie w terenie gleby wymaga przyswojenia materiału uprzednio pu danego w niniejszym skrypcie i jest sprawdzianem opanowania zawartych w nim wiMdomnści,

Zygmunt Brogowski

A. Systematyka gleb Polski 1. Wiadomości ogólne

Gleba jest utworem naturalnym, który powstał z wierzchnich warstw skorupy ziemskiej pod wpływem rozmaitych czynników glebotwór-czych w wyniku określonych procesów. Procesy glebotwórcze są omawiane szczegółowo na wykładach.

Procesy glebotwórcze różnicuję utwory glebowe powodując wytwarzanie się określonych poziomów genetycznych widocznych w pionowym przekroju gleby, który gleboznawca bada do głębokości 150-200 cm.

0 wartości rolniczej gleby decyduje przede wszystkim głębokość poziomu próchnicznego, który powstaje w wyniku procesu humifikacji. Im głębszy i zasobniejszy w próchnicę jest ten poziom, tym większą wartość ma gleba. Ważna jest także jakość próchnicy.

W przeciwieństwie do procesu humifikacji, powodującego nagromadzenie składników pokarmowych roślin, może występować, np. proces lnelicowania, zubażający wierzchnią część profilu glebowego w wyni-l u pionowego przemieszczania większości składników biologicznie aktywnych.

Przykładowo podane procesy powodują, że substrat glebowy (pias-K i , gliny, lessy, iły, piaskowce, wapienie_; inne) ulega daleko idącym Mianom, w których wyniku powstają nowe nabyte cechy. Procesy gle-i"il.wórcze kształtują gleby o określonej budowie morfologicznej (profilu glebowym) i określonych właściwościach fizykochemicznych,

!»i u Iogicznych, a w końcowym efekcie o określonej wartości przyrodniczej i rolniczej. Na podstawie tych właściwości można gleby po-ii 11 w b ć w jednostki systematyczne. Określenie jednostki systema-< nej globy i jej właściwości pozwala wyciągnąć wnioski, jakie u 'yotno właściwości danej gleby należy umiejętnie wykorzystywać, n jnkte są niekorzystne i należy dążyć do ich zmiany, gdyż będą hrtiimwuly w/rnst plonów.