img090 (25)

się prawidłowo, w różnych grupach wiekowych. Autorzy PEP-R są przekonani, że młodsze, prawidłowo rozwijające się dzieci mogąwykazywać podobne zachowania jak te uwzględnione w Skali Zachowań, ale nigdy w takim stopniu jak dzieci autystyczne lub dzieci z innymi zaburzeniami rozwojowymi.

Wyniki uzyskane w Skali Zachowań umożliwiają dobieranie dzieci w grupach oraz służą obserwacji zmian zachodzących w zachowaniu dziecka pod wpływem terapii. Zastosowanie profilu Skali Zachowań ułatwia także prezentację danych o dziecku jego rodzicom.

A.2.7. Southern California Sensory Integration Tests J.Ayres

Jean Ayres (1972), opierając się na wieloletnich doświadczeniach, stwierdziła, że występowanie zaburzeń sensorycznych jest przyczyną określonych zaburzeń procesu uczenia się. W celu dokładnej diagnozy opracowała Southern California Sensory Integration Tests {SCSIT — Południowo Kalifornijskie Testy Integracji Sensorycznej), które składają się z 17 podtestów. Test ten przeznaczony jest dla dzieci od 5 do 8 lat. Pierwsza wersja tego narzędzia pochodzi z 1972 roku, a druga z 1980.

Southern California Sensory Integration Tests

A)    Testy postrzegania wzrokowego

1)    wyobrażenie przestrzenne

2)    postrzeganie figury na tle

3)    usytuowanie przestrzenne

B)    Testy postrzegania wzrokowo-motorycznego

4)    odtwarzanie wzorca

5)    dokładność ruchowa

C)    Testy postrzegania dotykowo-kinestetycznego

6)    kinestezja

7)    manualne postrzeganie kształtu

8)    identyfikacja palców

9)    grafestezja

10)    lokalizacja bodźców dotykowych

11)    postrzeganie podwójnych bodźców dotykowych

D) Testy schematu ciała

12)    naśladowanie postawy ciała

13)    przekraczanie środkowej linii ciała

14)    koordynacja motoryczna obu stron ciała

15)    rozróżnianie stron lewej i prawej

16)    utrzymywanie równowagi z otwartymi oczami

17)    utrzymywanie równowagi z zamkniętymi oczami

A.2.8. Obserwacja kliniczna ukierunkowana

na diagnozowanie zaburzeń sensorycznych

Testy' J. Ayres bardzo trudno jest zastosować u dzieci autystycznych. Wielu terapeutów, opierając się na testach SCSIT, tworzy' inne, alternatywne metody diagnozowania oparte na obserwacji. Na przykład w Institut fur Wahmehmungs-therapie und Intervision w Bremie (Dzikowski, 1995) diagnoza zaburzeń integracji sensorycznej trwa kilka tygodni i kończy się obszernym opisowym raportem lub usystematyzowanym Indywidualnym Profilem Zmysłów (ISP). Podstawą do opracowania profilu zmysłów jest bardzo dokładna obserwacja dziecka podczas swobodnej zabawy i wykonywania poleceń terapeuty. Jeżeli dziecko nie jest w stanie wykonać prób, które mu zaproponowaliśmy, należy opracować inne ćwiczenia dopasowane do poziomu rozwoju dziecka. Oceny w ISP są oparte na subiektywnej ocenie (ocena 1 — oznacza znacznie obniżoną wrażliwość, 3 — normę, 5 — znaczną nadwrażliwość, 2 i 4 to oceny pośrednie). Sfery, w jakich dokonywana jest ocena, to równowaga, propriorecepcja, system doty-kowo-kinestetyczny, system wzrokowy, słuchowy, smak, zapach, odczuwanie temperatury i bólu.

Dzikowski (1995), który od wielu lat prowadzi terapię integracji sensorycznej dzieci autystycznych podaje przykłady obserwacji klinicznych, otrzymywane za pomocą metody J. Ayres, które stanowią uzupełnienie i poszerzenie Indywidualnego Profilu Zmysłów:

1)    postrzeganie dotykowo-kinestetyczne (odtwarzanie figur rysowanych na skórze, lokalizacja bodźców dotykowych, postrzeganie przedmiotów dotykiem bez udziału wzroku, naśladowanie pozycji ciała);

2)    pierwotne reakcje odruchowe (asymetryczny odruch szyjny, toniczny odruch przedsionkowy);

3)    planowanie ruchu (obserwacja, jak dziecko wykonuje bardziej skomplikowane ruchy, np. przechodzi przez przeszkody);