8748916024

26

KULT NIEDŹWIEDZIA.

zwykle się dzieje, łeb zaś wieszają, w blizkości na drzewie, w przekonaniu, że niedźwiedź, zadowolony z uczczenia go, będzie przynosił szczęście wszystkim uczestnikom. Skórę, składają w ofierze bogom, a pazury i kły wyrywają i rozdają jak szczególnie potężne ') amulety. Ta ceremonia kończy uroczystość.

Nie zawadzi dodać, że nie zawsze zabicie niedźwiedzia obchodzi się tak uroczyście. Jeżeli np. niedźwiedź na polowaniu przyprawi o śmierć myśliwego, to jego brat lub najbliższy krewny ma obowiązek pomścić się i poty szuka innego niedźwiedzia, póki sam nie padnie lub go nie zabije. W ostatnim wypadku palą niedźwiedzia razem ze skórą na tern samem miejscu, gdzie zginął pierwszy myśliwy i wtedy zwycięzca ma prawo, gdy jeszcze jednego niedźwiedzia zabije, postępować ze zdobyczą bez ceremonii, a nawet przełamywać jego kości.

Jeśli kobieta przypadkiem natrafi na tropy zwierza, musi przed odejściem, jako ofiarę, położyć na ziemi cokolwiekbądź ze swojej własności.

Jak dalece szanowanym jest niedźwiedź, okazuje i ten fakt, że przysięgę składają nad jego głową lub łapą Jest to zwyczaj bardzo na północy rozpowszechniony. Indziej przysięgają na niedźwiedzia lub na rozpostartą skórę jego.

U Aj nosów ²) i Gilaków ³) w cokolwiek odmienny sposób urządzają się „niedźwiedzie święta”.

Pierwsi chwytają zwykle niedźwiadka żywcem i trzymają go w odpowiednich dołach lub klatkach, do drugiego roku. Następnie wyznaczają termin uroczystości poświęcenia go na ofiarę bóstwom ; zaczyna się ona śpiewami, tańcami i wystawą broni, którą zawieszają na choince. Rano tłumnie otaczają legowisko zwierza, kobiety, tarzając się po ziemi, opłakują go, trzech zaś Ajnosów przystępuje do oplątania niedźwiedzia w odpowiednie rzemienne stryczki, zarzucane w pół ciała ofiary. Skrępowanego wyciągają z klatki; stroją w słomiane ozdoby i prowadzą do słupa, przy którym spełnia się ofiara. Jeden ze starców odprawia zaklęcia, śpiewa i wreszcie strza-

•) U Kirgizów, dla ochrony nowonarodzonego dziecka od złych duchów (Ebliska, Armana), przywiązują do kołyskhpazur niedźwiedzi, ogon niedźwiedzi, kły dzika, wilka lub zająca. (Porjakow, Etn. Obozr. XI, 38).

’) Strahlenberg. Stokholm 1730 r. — Kostrow. Narymskij kraj.

³) Prepradowicz (o Sachalinie).