img190

160

inscenizacją. Tok lekcji wykorzystującej różne odmiany symulacji będzie z konieczności też różny.

Granice między tymi podziałami są bardzo elastyczne, czasami wręcz nieuchwytne..;

^Najkrócej rzecz ujmując, symulacja jest modelem rzeczywistości. Umożliwia ona ćwiczenie zachowań i umiejętności, a także analizowanie zjawisk (procesów) w bezpiecznych warunkach, bez ponoszenia konsekwencji, jakie zdarzają się w realnych sytuacjach życiowych np. kosmonauci przygotowując się do lotu na Księżyc, odbywają szkolenie w „symulatorach” będących modelem statku kosmicznego (np. Opowieści o pilocie Pirxie S. Lema.^ Symulacja wystąpi także, gdy przy okazji omawiania Żony modnej I. Krasickiego dobierzemy uczniów w pary, zainscenizujemy ceremonię ślubną, po której owe pary będą rozwiązywać wspólnie problemy zawarte w naszym scenariuszu, wynikające z typowych sytuacji rodzinnych, j ( Model jest uproszczonym obrazem rzeczywistości, w którym pomija się cechy daigorzędne, aby ułatwić uczącemu się możliwość operowania tym obrazem. Od dawna symulację kojarzy się z procesami przedstawiania (inscenizowania), jest ona, ogólnie rzecz ujmując, obrazowaniem lub modelowaniem rzeczywistości, która służy opisywaniu, wyjaśnianiu i ewentualnie ocenianiu: zachowań ludzkich, zjawisk przyrodniczych, wydarzeń historycznych, działania urządzeń technicznych itd.

Symulacja w nauczaniu zdobywa popularność już od połowy lat sześćdziesiątych, początkowo w USA, następnie w krajach zachodnich. Mają często miejsce w praktycznej nauce zawodu m.in. pielęgniarek, studentów medycyny, przyszłych lotników, kierowców, w kryminalistyce np. wizja lokalna (w celu dokładnego odtworzenia wszystkich szczegółów dokonanego przestępstwa) itd.

W ostatnich latach rozwinęło się intensywnie modelowanie za pomocą maszyn cyfrowych eksperymentów w naukach przyrodniczych i technicznych niewykonalnych w inny sposób. Symulacje z wykorzystaniem komputera skracają długotrwałe i kosztowne prace doświadczalne.

Dobrym przykładem symulacji w szkole może być zorganizowanie przez starszych uczniów sklepiku szkolnego z następującym podziałem ról: właściciele, ekspedient, dostawca, księgowy, sprzątaczka. \

Zastosowanie:

Przykład symulacji o luźnej strukturze bez cech rywalizacji

Na lekcji języka polskiego - zabawa w tworzenie czasopisma dla dzieci.

•    Nauczyciel przygotowuje wszystkie potrzebne materiały przed lekcją: papier, mazaki, kredki, farby, nożyczki, zszywacz biurowy (jeśli w szkole jest sala komputerowa i uczniowie dysponują odpowiednią wiedzą w posługiwaniu się edytorem tekstu i programem graficznym mogą zabawić się w sposób bardziej profesjonalny z użyciem komputerów).

•    Przedstawienie celów uczniom np. poznanie i przećwiczenie wszystkich etapów powstawania czasopisma aż do momentu jego dotarcia do czytelnika - podanie tytułu pisma i czasu na wykonanie prac.

•    Rozdanie ról wszystkim uczniom wg ich zainteresowań i możliwości:

-    redaktor naczelny i jego zastępca (jako koordynatorzy wszelkich działań) - 2 osoby,

-    zespół redakcyjny - 16 osób (po 2 osoby do poszczególnych działów: np. felieton z życia szkoły; ciekawostki klasowe; co nowego na naszym osiedlu; kronika towarzyska i kryminalna; sport i muzyka; nasi idole; krzyżówki, rebusy, dowcipy; wywiad z ciekawymi ludźmi...),

-    opracowanie graficzne (rysunki, zdjęcia) - 2 osoby,

-    przygotowanie okładki - 2 osoby,

-    redakcja techniczna, drukarze - 4 osoby,

-    korekta - 2 osoby kolportaż, reklama - 4 osoby.

•    Praca nad wykonaniem zadań, korzystanie z różnych źródeł informacji; kooperacja w ramach wykonywanych zadań.

•    Sprzedaż pisma.

•    Ocena wykonanego zadania przez samych uczniów, wyciągnięcie wniosków (np. zbyt mała sprzedaż, problemy z kolportażem, nieciekawe artykuły, jak poprawić jakość pisma, gdybyśmy mieli tworzyć kolejne numery; ewentualne rozpoznanie wymagań czytelników itd.).

•    Ocena pisma z punktu widzenia nauczyciela odgrywającego np. rolę właściciela pisma.

•    Dyskusja na temat: Czy pisemka szkolne mają rację bytu?

•    Wycieczka do redakcji „prawdziwej” gazety.

Inna wersja tej lekcji (z elementami rywalizacji): dzielimy klasę na np. cztery zespoły, które otrzymują takie samo zadanie - przygotowanie pi-