IMG80 (5)

reakcje między gazem i metalem oraz między metalem i żużlem, a także duża rozpuszczalność gazów w ciekłym metalu.

Pory spowodowane obecnością wydzielających się gazów mogą być kuliste lub mię-dzydendrytyczne (kanalikowe). Oprócz zmniejszenia przekroju, a tym samym naprężeń w obciążonym złączu, duże pory gazowe mogą również zmienić otaczającą je mikrostrukturę. Zmiana struktury wokół porów może być wynikiem zmiany warunków odprowadzania ciepła w czasie krzepnięcia.

Pory okrągłe są często rozmieszczone w spoinie w sposób chaotyczny (rys. 6.87), lecz nie jest to regułą, gdyż mogą one również tworzyć pasma porowatości, na przykład w pobliżu linii wtopienia. Pasma porowatości w pobliżu linii wtopienia lub w pobliżu linii zatrzymania się frontu krzepnięcia spotyka się często w wypadku spawania stopów aluminium (rys. 4.21). Niekiedy trudno powiedzieć, czy pory międzydendrytyczne są wynikiem wydzielania się gazu, czy też skurczu metalu i braku zasilania cieczą w procesie krzepnięcia. Możliwe jest również, że do utworzonych międzydendrytycznych nieciągłości skurczowych dyfunduje wydzielający się gaz, na przykład wodór, powodując powstawanie w spoinie stalowej tzw. rybich oczu. Przykład bardzo drobnych porów międzydendrytycznych i utworzonych na nich rybich oczu pokazano na rysunku 4.42.

Rys. 6.87. Pory kuliste w spoinie stopu Al-Li-Cu-Mg-Zr [76J

6.7.5.2. Wtrącenia niemetaliczne

Wtrącenia niemetaliczne znajdujące się w spoinie mogą być pochodzenia metalurgicznego, to znaczy mogą się tworzyć się w wyniku reakcji metali z tlenem, lub też zewnętrznego (wtrącenia żużlowe). Wtrącenia tlenkowe nie stanowią większego problemu, gdyż w ilości spotykanej w spoinach nie pogarszają istotnie właściwości połączenia spawanego. Ważnym problemem są natomiast wtrącenia żużlowe, szczególnie w spoinach wielościegowych. Ich obecność jest wynikiem niedokładnego usunięcia żużla z powierzchni poprzedniego ściegu lub nieumiejętnego prowadzenia elektrody uniemożliwiającego przetopienie resztek żużli i ich wypłynięcie na powierzchnię. Przykład wtrąceń żużlowych między ściegami pokazano na rysunku 6.88.

290