IMG11

►    relacji między osobą będącą milorytclcin i osobą <>ii -?ii\vnji|i:i| wobec niej

uznanie, podziw, sympatię.

Najogólniej można powiedzieć, żc:

►    Nic można być autorytetem samym w sobie - zawsze pojawia się on jako pewien typ związku między ludźmi. Nie musi to być relacja zwrotna.

►    Bywa tak, żc jest się autorytetom dla pewnych osób, a nie jest nim dla innych.

J ► Obdarzaniu kogoś autorytetem towarzyszą pozytywne emocje.

►    Autorytetem mogą być osoby, których osobiście nie znamy, jak i osoby bliskie.

►    Nie można stać się autorytetem na stale.

►    Autorytet z czasem ulega osłabieniu, umocnieniu, bywa, że zanika.

Kategorie, w jakich przejawia się autorytet nauczyciela

1.    Kompetencja nauczyciela danego przedmiotu obejmująca:

-    wiedzę,

-    sposób jej przekazywania,

-    umiejętność zaciekawienia nauczanym przedmiotem.

2.    Mocne strony nauczyciela jako osoby dorosłej, a w szczególności:

-    umiejętności pozaprzedmiotowe, hobby, np. gra na instrumencie, znajomość muzyki, znajomość filmu, znajomość literatury, taniec, uprawianie jakiegoś sportu, znajomość sztuki kulinarnej, kolekcjonerstwo itp.,

-    umiejętność zaciekawienia uczniów swoimi zainteresowaniami,

-    prezentowany system wartości i działanie zgodne z nim,

-    cechy osobowości, takie jak: konsekwencja w działaniu, porównywalność zachowań w sytuacjach zbliżonych, niezmienność zasad, uczciwość, rzetelność, samokrytyka i umiejętność przyznania się do błędu ilp.

3.    Kompetencje interpersonalne, a w szczególności:

-    sposób komunikowania się z uczniami,

-    sposób formułowania wymagali w zakresie uczenia się, jak i zachowania na lekcji,

-    stosunek do uczniów, np. ciepły, serdeczny itp.,

-    umiejętność budowania konstruktywnych kontaktów,

-    umiejętność słuchania,

-    gotowość do pomocy,

-    umiejętność udzielania pomocy i wsparcia,

-    respektowanie dojrzałości uczniów <traktowanie ich tak jak dorosłych).

4. ISfektywność w działaniu obejmująca między innymi:

-    umiejętności organizacji pracy własnej i innych,

-    umiejętność rozwiązywania powstających problemów,

-    skuteczność w działaniu.

1.1. Rodzaje autorytetu

Wieloznaczność pojęcia autorytet obejmuje leż różne jego rodzaje. Poniżej kilka rodzajów w ujęciu dycholnmicziiym z. uwzględnieniem różnych kiylc-riów podziału.

<—

1.    Kryterium podziału - sposób oddziatywnriia n:i jednostkę (AOlorytelwyzwalający ^ -+■

►    Prezentuje cele i wartości, które dobrowolnie przyjmu jemy za własne.

►    Sprawia, że uruchamia się w nas dążność d« podejmowania aktywności zmierzającej do realizacji tych wartości i celów.

►    Osoba będąca autorytetem wyzwalającym:

—    inspiruje i konstruktywnie wpływa na nasze zachowanie.

—    mobilizuje nas do samodzielnego podejmowania zadań.

—    pogłębia w nas poczucie odpowiedzialności za własny rozwój.

(Autorytet ujarzmiający*^ —*

►    Wiąże się przeważnie z użyciem władzy i podporządkowania sobie osób łub grup.

►    Ma miejsce, gdy autorytet jest postrzegany jako niedościgły, obezwładniający. Nikt nie decyduje się na próbę dorównania mu lub zbliżenia do niego.

2.    Kryterium podziału - sposób podporządkowania się ^ (kutorytet wewnętrzny^ -j-

Charakteryzuje go dobrowolna uległość i gotowość do podporządkowania się ze względu na odczuwany podziw i uznanie.

(Autorytet zewnętrzny (instytucjonalny, format nyj) —«

Wynika zTonSSWGgH podporządkowania z racji stanowiska lub funkcji. Nadmiernie uzależnia i ogranicza samodzielność oraz odpowiedzialność za własne postępowanie.

61