5167287908

2.l.l.Budowanie relacji i komunikacja z osobą lub rodziną

Charakter relacji pomocowej między osobą a pracownikiem socjalnym jest jednym z głównych czynników zmiany - jest fundamentem procesu pracy socjalnej,

niezależnie od podejścia teoretycznego stanowiącego podstawę interwencji.

„Kluczowym wydaje się pojęcie relacji w pracy socjalnej, relacji pomiędzy pracownikiem socjalnym a klientem, bez której żadna z jej metod nie ma szans bycia realizowaną w sposób profesjonalny. Jest ona czymś pierwotnym wobec każdej metody, gdyż to dzięki niej staje się możliwym dopiero ich adekwatny, co do potrzeb klienta, dobór".^{1 2}

Stosowane w pracy z osobą lub rodziną techniki i narzędzia mają służyć budowaniu i pogłębianiu tej relacji.

Konieczne jest odróżnienie relacji od innych aspektów procesu pomagania. Relacja pomocowa w pracy socjalnej odznacza się świadomością jej celowości oraz konieczności podejmowania działań, aby cele zostały osiągnięte.

Każdą relację powinny cechować:

Cechy relacji osoba (rodzi na) -pracownik socjalny

•    akceptacja,

•    oczekiwanie,

•    wsparcie i stymulacja,

•    ograniczoność w czasie,

•    obecność pierwiastka kontroli.³

ZWROC UWAGĘ

Podstawą nawiązywania i budowania relacji są zasady pracy socjalnej,

w szczególności:

•    nienarzucanie osobie lub rodzinie swojego zdania ani gotowych rozwiązań - to rodzina jest ekspertem w swoich sprawach, a nie pracownik. To rodzina wie najlepiej czego jej potrzeba (zasada podmiotowości).

•    nieocenianie (zasada obiektywizmu).

• dyskrecja, zapewnienie odpowiednich warunków rozmowy (zasada poufności).

Wskazówki dotyczące budowania relacji z osoba i rodzina⁴:

1)    Budując relację dąż do zmniejszenia negatywnych emocji jak lęk, niepewność, poczucie wstydu, pomóc w wyrażeniu potrzeb i oczekiwań;

2)    W przypadku pracy z rodzinami zapoznaj się ze wszystkimi członkami rodziny, w tym również z dziećmi;

3)    Buduj partnerstwo - świadome werbalne i niewerbalne tworzenie równorzędnej relacji pracownik socjalny - osoba, np. dbałość o bycie na tym samym poziomie co osoba, odnoszenie się do innych jak do równych sobie z jednoczesnym stawianiem jednoznacznych granic;

4)    Wzbudzaj zaufanie poprzez umiejętne słuchanie, poszanowanie, zrozumienie oraz wywiązywanie się z uzgodnień i złożonych deklaracji;

5)    Wyrażaj pozytywne nastawienie wobec osoby i jej rodziny;

10

1

M. Łuczyńska, Kliniczna praca socjalna, w: W stronę aktywnych form społecznych, T. Kaźmierczak, M. Rymsza

2

(red.), Instytut Spraw Społecznych, Warszawa 2012, s. 19.

3

   Ibidem, s. 35.

4

   Opracowano przy wykorzystaniu wskazówek w zakresie budowania relacji, komunikacji i motywowania zawartych w Standardzie pracy socjalnej z rodziną z dziećmi, s. 9-12.