IMG57 (7)

14

łemngrad/ka wiązała zjawiska podatności chorobowej drzewostanów / klasylika* 14 'icd-link lennych 1 metodami /agonpodarowania łanów Siad ki zasługa '4 lic/nc opracowania dotyczące mclodpri»filakiyc/nyth ochrony łanu 1 związku owadow z uh środowiskiem Obecnie entomologia leśna w Km)i jest rozwijana w licznych placówkach naukowych 1 charakteryzuje się szerokim profilem badawczym, w którym szczególną pozycję zajmuje badania nad wzajemnymi stosunkami między owadami a ich roślinami żywicicUkimi oraz dynamika liczebności populacji Wyró/ma się tu grupa wychowanków A.i Woroncow* (Moskwa). których zasługa tent poznanie zmian w przyroście drzew 1 drzcwmtamiw, war niwy podszytowej 1 runa zachodzących na tle d/ulalnoici owadow zerujących nj aparacie av>milacyjnym. oraz grupa syhers oka z A S Isajescfn. zaimujaca się poznaniem dynamiki liczebności owadow (barczatki syberyjskiej 1 szkodników wtórnych).

W Polsce rozwój entomologu. mimo ukazania się ró/nych artykułów w piśmiennictwie leśnym XIX wieku oraz opracowaniem przez F.P. Jarockiego (1790-1865) pierwszego podręcznika zoologu, którego trzeci tom byI poświęcony owadom, został umożliwiony dopiero z odzyskaniem niepodległości Placówki naukowe entomologu leśnej były wówczas całkowicie związane z akademickimi studiami leśnymi, które były prowadzone na odpowiednich Wydziałach Politechniki l wowskiej. Uniwersytetu Poznańskiego i Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Katedrę Ochrony Lasu i Entomologii Losowej we Lwowie organizował prof. Aleksander Ko/ikowski (rys. I. I). Po studiach leśnych w Nieme /ech 1 Austni. praktyce odbytej w lasach bydgoskich i stażu dydaktycznym w Wyższej Szkole losowej we Lwowie, by ł entomologiem, a także doskonałym leśnikiem Zajmował się głównie hjdamcm chrabąszczy, smolików 1 komików. Opublikował w roku

SMOLIKI I KORNIKI

imsootra rr mihu)

floi aren)

Rysunek 1.1

Prot * Aleksander Kozłowski (1879-1956)

Rysunek 1.2

Strona tytułowa książki .Smoliki i komiki* A Kozłowskiego

1922 pracę pt ..Smoliki i komiki”. która była nic tylko pierwszym polskim opracowaniem tej grupy owadów i służyła praktyce, ale i stworzyła podstawy dalszych studiów nad tymi szkodnikami (rys. 1.2).

Rysunek 1.3

Prot dr Zygmunt Motuzacki (1865-1936)

(fot arch)

W Poznaniu entomologię leśną zajmował się prof Ludwik Silowski (1880-1947). absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego Najwa/nic|s/e jego publikacje traktuję przede wszystkim o szkodnikach zerujących na igłach sosny i ich pasożytach. Szczególnie znana jest rozprawa ..Słrzygonią chomówka i jej paut/yty na ziemiach Poldu" Zwrócił on też uwagę na rolę pasożytów w biocenozie Iomj. Wskazywał na znaczenie w borach sosnowych domieszek hioccnotyc/nych drzew i krzewów liściastych (brzozy* dębu. tarniny, głogu. róży i maliny), podkreślając, ze stała ilość i różnorodność pasożytów jest duża w lasach mieszanych w odróżnieniu od ubogich jednogatunkowych drzewostanów sosnowych Podkreślał du/c znaczenie roślin baldaszkowatych w lasach, których kwiaty dostarczają pokarmu (nektaru i pyłku) dorosłym pożytecznym owadom pasożytniczym i zaleca] ich wprowadzanie na linie podziału powierzęhniowego. Był również pierwszym, który zwrócił uwagę polskim leśnikom już w roku 1924. że słodkie odchody, czyli spad/ inszyc żyjących w koronach sosen, stanowią w jednogatunkowych drzewostanach jedyną bazę pokarmową pasożytów i mrówek. Jego badania miały istotny wpływ na kształtowanie się biologicznej metody ochrony lasu. Zakład Ochrony Lasu i Entomologii SGGW z siedzibą w Skierniewicach powstał w roku 1921. Jego kierownictwo objął wybitny i znany w wielu krajach świata entomolog polski Zygmunt Mokrzccki (IH65-I936». który powrócił wówczas do Polski po odbytych studiach w Petersburgu i wieloletniej działalności naukowej na Krymie i w Bułgarii (rys. 1.3). Sławę swą zawdzięczał całkowicie nowatorskim badaniom nad wewnętrzną terapią drzew* ktdlt! Utorowały drogę nowoczesnym men Kiom ochrony roślin opartym na Iz w preparatach układowych, działających na szkodniki popr/ez tkanki roślinne, do których przenikają. Miał tez istotne osiągnięcia w zakresie badań nad biologicznymi metodami ochrony roślin. W Polsce rozpoczął swą działalność od organizowania chemicznej walki ze strzygonią choinówką i brudnicą mniszką, wprowadzając do tego celu samoloty . Z tego okresu pochod/i też obszerna, opublikowana w 1928 r. monografia strzygonu chotnówki oraz praca o prześladowcach komika drukarza, których obserwował w czasie zwalczania tego szkodnika w Puszczy Białowieskiej. Zajmował się też szkodnikami jodły. które rozmnożyły się po mroźnej zimie 1928/1929 w (Jurach świętokrzyskich. Prof. Z. Mokrzccki działał w Polskim Związku Entomologicznym, którego był pierwszym prezesem. Był indywidualnością, swymi osiągnięciami oddziaływał na inne leśne ośrodki badawcze i służył poradnictwem wielu entomologom na święcie. Po śmierci Zygmunta Mokrzcckiego wykłady z entomologu leśnej w SGGW w Warszawie objął Marian Nunherg