IMG78 (10)

łłąyrfen WhUe

K° życia. Historyk nikomu się nie przysłuży, twórz m\ ciągłość pomiędzy światem współczesnym i tym, który ho poprzedzał. Przeciwnie, bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy historii, która wychowa nas w duchu braku ciągłości gdyż to właśnie brak ciągłości i chaos są naszym losem. Jeżeli, jak to powiedział Nietzsche, „sztuka istnieje po to, byśmy nie umarli od prawdy”, prawda istnieje po to, byśmy nic dali się uwieść światu, który nie jest niczym innym, jak tylko tworem naszych pragnień. Historia może stanowić fundament poszukiwań „niemożliwej przejrzystości”, jakiej domagał się Camus dla oszalałej ludzkości naszych czasów. Jedynie nieskalana świadomość historyczna może w każdej sekundzie od nowa rzucać wyzwanie światu, bowiem tylko historia pośredniczy między tym, co jest, a tym, co człowiek uważa, żc być powinno. Historia może jednak uczłowieczać doświadczenie tylko o tyle, o ile pozostanie wrażliwa na ogólniejszy świat myśli i działań z którego się wywodzi i do którego powraca. Dopóki jednak nie chce się posłużyć oczami, jakie oferują jej zarówno współczesna sztuka, jak i nauka, musi pozostać ślepym mieszkańcem świata, gdzie „blade cienie wspomnień daremnie zmagają się z życiem i swobodą teraźniejszości”.

Przełożyła Ewa Domańska Nota tłumacza:

W oryginale artykuł ten nic posiada przypisów. Wykorzystane przeze mnie cytaty zaczerpnęłam z następujących przekładów (według kolejności wystąpienia w tym tekście): Ernst Cassircr, Esej o człowieku. Iliiffi doJilozofii kultur, przełożyła Anna Stanicwska, przedmową poprzedził Bogdan Suchodolski. Warszawa: Czytelnik, 1977, ss. 378-379; Friedrich Nietzsche, „O pożytkach i szkodliwości historii dla życia”, w: tegoż, Kreu>czesne rozważania, przełożyła Małgorzata Łukasicwicz. Kraków: Znak, 1996, ss. 131-132; Henryk Ibsen, „HcddaGablcr", przc-lożył Józef Girbultowicz, w: tegoż, Wybór dramatów, cz. II. Wrocław:

Ossolineum, 1984, ss. 770, 834,958,966; Andrć Gidc, „Immoralista", w: tegoż, Immoralista i inne utwory, przełożyła Izabella Rogozińska; wstępem opatrzył Lech Budrccki. Warszawa: Czytelnik, 1984, ss. 319,320, 354; Josć Ort ega y Gassct, „Zadanie naszych czasów”, przełożyła Magda Iwińska, w: tegoż, Pb co wracamy do JilozpJii?, wybrał i wstępem opatrzył Stanisław Cichowicz. Warszawa: Spacja, 1992, s. 48; Albert Camus, Człowiek zbuntowany, przełożyła Joanna Guzc. Kraków: Res Pu-blicn, 1991, ss. 269,280;Jcan-Paul Sartrc, Mdłości, przełożył i wstępem poprzedził Jacek Trznadel. Warszawa: PIW, 1974, ss. 43, 75,128,162, 188; AlcxisdcTocqucvillc,Dfl«)nytu/r4/t rrtoo/uc/a, wstęp Franęois Fu-ret, przełożyła Hanna Szumańska-Grossowa. Kraków: Znak, 1994, s. 25.