IMG#50 (5)

URZĄDZENIA POMOCNICZE. KONDENSATORY I UZIEMIENIA

W stacjach baterie kondensatorów można ustawiać w pomieszczeniach rozdzielni, pod warunkiem, że nie zostanie przekroczona dopuszczalna temperatura dla ustawionych w tym pomieszczeniu urządzeń. Niekiedy kondensatory instaluje się wewnątrz rozdzielnicy. Baterie kondensatorów na napięcie powyżej 1 kV o zawartości oleju powyżej 600 kg powinny być ustawiane w oddzielnych pomieszczeniach. Baterie kondensatorów należy wykonywać na podstawie rozwiązań typowych ' (EIcfctroprojekt).

Przykłady typowych układów połączeń baterii kondensatorów podano na tyś. 6.8.

Do łączenia baterii kondensatorów o napięciu do 1 kV należy stosować wyłączniki samoczynne lub-styczniki (rys. 6.8a), a do baterii o napięciu powyżej 1 kV należy stosować wyłączniki lub rozlączniki dostosowane do łączenia kondensatorów (rys. 6.8b, c),

Przy doborze aparatury należy uwzględnić specyficzne warunki łączeniowe w obwodach z kondensatorami, a zwłaszcza udary prądowe w czasie załączania [21].

Prąd udarowy występujący przy załączaniu baterii kondensatorów nie może przekraczać wartości znamionowego prądu szczytowego łączników oraz kondensatorów. Baterie kondensatorów o napięciu powyżej 1 kV powinny być zabezpieczone od zwarć międzyfazowych, uszkodzeń wewnętrznych i przeciążeń.

Warunki doboru są spełnione, gdy prądy znamionowe łączników stanowią następujące krotności prądu znamionowego baterii kondensatorów:

— łączniki samoczynne — 1,4

— łączniki drążkowe, ręczne —2,0

— wkładki bezpiecznikowe szybkie — 2,0-t-3,0

— wkładki bezpiecznikowe zwłoczne — 1,2-i-1,6

Przy doborze wyłączników należy sprawdzić możliwość gaszenia prądów pojemnościowych bez zapłonów powrotnych [18, 21].

Obciążalność prądowa przewodów nie powinna być mniejsza niż 1,4 prądu znamionowego baterii.

Po odłączeniu od sieci na kondensatorze występuje napięcie równe napięciu w chwili przerwania łuku. Napięcie to zawarte jest w granicach od 0 do U_mi utrzymuje się na zaciskach kondensatora tak długo, aż nastąpi jego rozładowanie przez istniejące upływności, co może trwać bardzo długo (dni a nawet tygodnie).

Dlatego kondensatory muszą mieć urządzenia umożliwiające ich samoczynne rozładowanie po odłączeniu od sieci.

Zadania te spełniają rezystory rozładowcze, których rezystancję można . obliczyć z zależności

lnl,15l/_B-ln-~

;#

w której: U_B — napięcie znamionowe sieci, w V; C — pojemność kondensatora z uwzględnieniem tolerancji dodatniej, wF; I — czas rozładowania kondensatora, ws.

0.5. UZIEMIENIA W STACJACH

Rezystory rozładowcze obliczone wg wzoru (6.20) zapewniają obniżenie napięcia na kondensatorze w czasie i od wartości 1,15 U_n do 50 V.

Czas rozładowania kondensatora do napięcia 50 V przyjmuje się [52]:

— 60 s od chwili wyłączenia napięcia w przypadku kondensatorów o napięciu znamionowym do 1 kV,

— 300 s od chwili wyłączenia napięcia w przypadku kondensatorów o napięciu znamionowym ponad 1 kV.

Należy także pamiętać, że kondensatory są wrażliwe na zmiany częstotliwości. Straty mocy czynnej w kondensatorach proporcjonalne do kwadratu częstotliwości. ; J

Częstotliwość sieci zmienia się nieznacznie, lecz poza częstotliwością podstawową występującą w sieci wyższe harmoniczne napięcia i jeśli odkształcenie krzywej napięcia jest duże, straty w kondensatorze mogą bardzo zwiększyć się. Dlatego też, gdy bateria kondensatorów ma być zainstalowana w pobliżu szczególnie aktywnych źródeł wyższych harmonicznych (np. prostowników rtęciowych, pieców łukowych, spawarek, zgrzewarek, układów tyrystorowych dużej mocy), istnieje niebezpieczeństwo rezonansu jednej z harmonicznych. Konieczne jest wtedy sprawdzenie możliwości wystąpienia rezonansu, do 13 harmonicznej włącznie [29].

W celu zwiększenia elastyczności pracy baterii, np. gdy występuje znaczna zmienność obciążeń, powszechnie stosuje się dzielenie baterii na człony. Poszczególne człony mogą być załączane i wyłączane przy sterowaniu regulatorami. Najbardziej rozpowszechnione jest samoczynne sterowanie oparte na pomiarze współczynnika mocy (np. regulatorami typu RC).

W stacjach napowietrznych instaluje się zarówno kondensatory dołączane TÓwnolegle jak i kondensatory szeregowe, włączane w linie wysokich napięć. Baterie kondensatorów szeregowych mają za zadanie zmianę parametrów linii i ich dobór wiąże się z zagadnieniami prący całego systemu elektroenergetycznego. Jest to odrębne, bardzo obszerne zagadnienie.

Warunki instalowania kondensatorów w stacjach napowietrznych są analogiczne jak i dla innych urządzeń rozdzielczych (minimalne odległości, ochrona odgromowa).

Nie jest wymagane instalowanie specjalnych osłon i zabezpieczeń baterii kondensatorów^ 6.5. UZIEMIENIA W STACJACH

6.5.1. Uziomy. Określenia i wiadomości ogólne

Uzi omami nazywa się przedmioty metalowe nieizolowane, które znajdują się

w ziemi i przeznaczone są do celów uziemienia.

Uziomy składające się z połączonych ze sobą w ziemi lub nad ziemią dwóch lub większej liczby uziomów pojedynczych (prętów, drutów, rur. taśm) nazywa się układami uziomowymi.