12696 IMG#53 (3)

6. URZĄDZENIA POMOCNICZE, KONDENSATORY I UZIEMIENIA

Tablica 6.6. Wartości współczynników B do obliczania rezystancji układów uziomowycb poziomych [20]

Nazwa układu uziomowego	Rzut poziomy			Wartość współczynnika B
Prostoliniowy pojedynczy	r—^{—1			1
Dwupromieniowy 1 prostokątny	i cP			1,46
Trójpromieniowy symetryczny				2,38
Cztcropromieniowy symetryczny	_d_			8,45
Sześciopromieniowy symetryczny		1		192
Równoległy dwuliniowy				l^24a^2
Kwadratowy	I i	O		5,53
Prostokątny				h = 1,5 5,81 •2
	Hj			U —=2 6,42 *a
				■II u po *4
				W —=4 ' 10,4 *a

czego pewna część gruntu nie jest w pełni wykorzystana, natomiast w pozostałej części gruntu gęstość prądu powiększa się. Powoduje to wzrost rezystancji uziemienia uziomu wielokrotnego.

Rezystancję uziemienia prostszych układów uziomowych poziomych można obliczyć ze wzoru

R

ZW

e , Bli

-Jn-

2 nL td_w

(6.24)

w którym: L — długość całkowita wszystkich elementów układu, w m; B — współczynnik, którego wartość zależy od konfiguracji układu uziomowego (tabl. 6.6); / — głębokość pogrążenia uziomu w gruncie, w m; d_w — średnica elementu uziomu, w m; g — rezysty wność gruntu, w którym pogrążony jest uziom, w Q • m.

Dla często spotykanych w stacjach uziomów kratowych, rezystancję uziemienia można obliczyć wg empirycznego wzoru Laurenta

„ Q , Q

^R- “ 4T-⁺T    <^6a>

w którym: r_x — promień koła o polu powierzchni równym polu powierzchni terenu zajętego przez uziom kratowy, w m; L — długość całkowita wszystkich hoków oczek kraty, w m; q — rezystywność gruntu, w Q • m.

Wzór Laurenta daje zadowalające wyniki w przypadku uziomów kratowych zajmujących teren o kształcie zbliżonym do kwadratu.

W podanych wzorach założono jednorodną strukturę gruntu o rezystyw-ności q. W rzeczywistości grunty mają budowę baTdzo złożoną, z reguły warstwową, o różnej rezystywności warstw. Przyjęcie więc stałej wartości rezystywności gruntu jest znacznym uproszczeniem. W przypadku projektowania uziomów dla stacji o wielkim znaczeniu, a w szczególności gdy są spodziewane duże prądy uziomowe (w sieciach najwyższych napięć), konieczna jest odrębna analiza parametrów gruntu dla przewidywanej konfiguracji uziomu. Analizę taką można dokonać po wykonaniu sondowania geoelektrycznego gruntu.

Obliczenie rezystancji uziemienia układu uziomowego wykonuje się wówczas głównie przy zastosowaniu maszyn cyfrowych. Ponieważ zmienność w czasie i przestrzeni rezystywności gruntów jest przyczyną trudności uzyskania zgodności własności uziomów obliczonych ze stwierdzonymi po ich wykonaniu, przeprowadza się badania odbiorcze i okresowe urządzeń uziemiających, które obejmują m.in. pomiary rezystancji uziemienia.