®jjb śr rotprężarce do ciśnieniu pq_ i wówczas czynnik osiągnie na wykresie stan określony punktem 5, albo rozprężanie nastąpi w zaworze regulacyjnym i wtedy przebieg na wykresie będzie określony izental-pią 3-4, jak dla zjawiska dławienia, kiedy entalpia nie ulega zmianie. Przy tym niskim ciśnieniu p0 czynnik paruje odbierając ciepło z otocze-nia (solanka, powietrze chłodzone itp.) i stopniowo przechodzi do stanu 1 na wykresie, odebrawszy ilość ciepła określoną skutkiem chłodzenia ę0 i zamykając obieg.
Rys. 176-Obieg chłodniczy na wykresie T-s
Rys. 177-Obieg chłodniczy na wykresie i-s
Dostarczoną z zewnątrz do obiegu pracę przy zastosowaniu rozprężarki przedstawia pole 1-2-3-5 lub 1-2-3-c przy użyciu zaworu regulacyjnego do redukcji ciśnienia skroplonego czynnika.
Ciepło dostarczone do parownika lub inaczej zimno odebrane od niego, tzw. wydajność Chłodnicza będzie wyrażona polem 1-3-b-d, a przy zastosowaniu zaworu regulacyjnego — polem 1-4-a-d (rys. 176).
Z wykresu widać wyraźnie, że miara skuteczności procesu chłodzenia, tzw. współczynnik wydajności chłodniczej, jako stosunek r. — qo'l jest większa przy stosowaniu rozprężarki niż przy użyciu zaworu regu-lacyjnego.
Współczynnik wydajności chołdniczej jest wielkością większą od jedności, czyii że 1 kg czynnika chłodniczego odbiera na każdą kalorię doprowadzonej do obiegu pracy kilka kalorii ciepła.
Na wykresie T-t pracę rozprężarki przedstawia pole 3-S-c lub równe mu powierzchnią pole 5-4-a^b.
Obieg chłodniczy można również przedstawić na wykresie i-s (rys. 177j. Praca sprężania jest tu określona odcinkiem 1-2, skraplaniu się par czynnika odpowiada izobara 2-3, rozprężarka dałaby pracę l0 wyrażoną odcinkiem 3-5 lub przy zastosowaniu zaworu regulacyjnego przemiana przedstawiona będzie jako linia biegnąca z punktu 3 do 4, po czym nastąpi parowanie wzdłuż izotermy 4-1, przedstawiające przemianę 9 parowniku przy stałym również ciśnieniu.
Pracę włożoną określa odcinek pionowy 1-2, wydajność chłodniczą odcinek pionowy pomiędzy punktem 1 a izentalpią przechodzącą przez punkty 3-4.
Pracę potrzebną do sprężenia czynnika można obliczyć z ogóltfego równania termodynamiki
dq = di—odP
Ponieważ sprężanie odbywa się adiabatycznie, więc dq = 0, czyli 0 = di—odP = di+dl albo w skończonych granicąch
l — i2—ii
Podobnie można obliczyć z tego równania wydajność chłodzenia, przy czym wobec odbierania ciepła przy stałym ciśnieniu, czyli przy p5 = = const, równanie to przekształci się na
—dq0 = di—v dP0 = di
a więc
9t = h-U
Ciepło odebrane w skraplaczu równa się, jak wiadomo z bilansu cieplnego, sumie tych dwóch wielkości, zatem
q — q0+I - ii—h
102. Straty w chłodziarkach. Straty w chłodziarkach są z jednej strony podobne do poznanych już ogólnie strat w sprężarkach, z drugiej zaś są to straty specjalnie wynikające z własności obiegu chłodniczego.
Jeżeli chodzi o straty w sprężarkach chłodniczych, to są one następujące: oddziaływanie, metalowych ścian cylindra sprężarki, jej przestrzeni szkodliwej i dławienie w organach sterowych czynnika, tamujące dopływ i jego odpływ z cylindra.
O ile te ostatnie straty są identyczne ze stratami w sprężarkach powietrznych, to straty przez oddziaływanie ścian cylindra i wpływ przestrzeni szkodliwej są tu dotkliwsze ze względu na to, że czynnikiem termodynamicznym jest nie gaz, lecz para.
Śledząc podczas jednego skoku tłoka oddziaływanie ścian, widać, że wlot zimnej pary następuje do cylindra ogrzanego przez poprzednie sprężanie, wskutek czego nastąpi przyrost objętości właściwej i zasysanie mniejszej ilości czynnika, a dzięki temu, że ma się tu do Czynienia Z parą nasyconą, wymiana ciepła jest tu intensywniejsza niż przy gazie.
Przenosząc to zjawisko na wykres T-a (rys. 178) widać, że wskutek ogrzewania Się pary przez gorące ścianki cylindra pole pracy wzrośnie o pole 1-2-3-4-5, a skutek chłodzenia tylko o 1-5-6-7.
Dlatego ostatnio powszechnie wprowadza się tzw. obieg chłodniczy suchy w odróżnieniu od omówionego wyżej, który nazywa
281