— > I - działanie jest ekonomiczne.
IC
w
K
W
— * I - działanie jest obojętne z punktu widzenia ekonomiczności.
— < I - działanie jest nieekonomiczne.
K
Korzystno# i ekonomiczno# należą do tej samej klasy pojęć i. w istą, możemy dostrzec fakt. że wariant korzystny nie musi pozostawać najbanfe, ekonomiczny.
6.2. Wstęp do metod oceny projektów inwestycyjnych
Podejmując się oceny ekonomicznej projektów inwestycyjnych należy parnię, tac', że istota problemu nie tkwi w zaprezentowanych dalej formułach matenfe tycznych. Wysoki koszt inwestycji budowlanych, ich trwało# oraz, z reguł) kilkudziesięcioletni okres użytkowania powodują, że każda z prezentowany^ metod oceny inwestycji może budzić istotne kontrowersje merytoryczne.
Pierwszy problem wiąże się z kosztami realizacji inwestycji. Inwestycji jest realizowana przez okres od kilku miesięcy do kilku lat. Warunki, w jakich będzie przebiegała budowa, są zmienne i niejednokrotnie trudne do przewidzenia. Koszty budowy mogą się wahać w granicach kilku, a nawet kilkunastu procent. Najczęściej analizą kosztów zajmują się osoby z dużym doświadczeniem zawodowym, ale i wówczas istnieje prawdopodobieństwo popełnienia znaczącego błędu. Problem z oceną inwestycji sprowadza się w istocie do oszacowania kosztów realizacji inwestycji, czasu realizacji, oczekiwanych korzyści. Warto zwrócić uwagę, że mamy zazwyczaj tendencję (szczególnie dotyczy to inwestorów rozpoczynających działalność) do zaniżania kosztów inwestycji.
Odwrotnie postępujemy przy szacowaniu dochodów. Tutaj zazwyczaj spotykamy się z praktyką zawyżania spodziewanych korzyści. Fakt ten możemy tłumaczyć optymizmem, którym z reguły charakteryzują się inwestorzy. Nie może to jednak być optymizm nadmierny.
Stąd, przed przystąpieniem do jakichkolwiek ocen efektywności inwestycji, warto zastanowić się:
I. Jakie koszty bierzemy pod uwagę: minimalne, średnie, maksymalne? Szacujemy te koszty przy założeniu, że okoliczności i przebieg czynności będą korzystne — optymistyczne, a może dopuszczamy sytuacje niekorzystne, przy zaistnieniu których koszty będą większe od oszacowanych poprzednio. Nie warto przyjmować warunków zbyt optymistycznych, ani też pesy-
ijtycznyeh: może stać nas na szacowanie kosztów w warunkach najbar-Sej prawdopodobnych?
-i jakie korzyści ma przynieść planowana inwestycja? O ile ponoszenie kosz* '■ budowy nie przypada z reguły na okres zbyt odległy, to przewidywany czas eksploatacji budynku lub obiektu sięga kilkunastu, kilkudziesięciu lat l zasady okres analizy inwestycji powinien obejmować czas. w którym istnieje różnego typu zobowiązania zaciągnięte przez inwestora z tytułu jej icalizacji. Podstawowe ryzyko wiąże się z poprawnością oszacowania orzychodów i kosztów związanych z okresem eksploatacji inwestycji. Ryzyko to potęgują ogólne warunki gospodarowania w danym miejscu, np. system podatkowy, inne obciążenia związane z prowadzoną działalnością gospodarczą itp.
6J. PODSTAWY MATEMATYKI FINANSOWEJ
W przypadku zwrócenia się inwestora do banku lub innej instytucji Finansowej z prośbą o udzielenie kredytu, kredytodawca będzie zainteresowany trzema grupami zagadnień:
• stopą procentową,
• tenninem zwrotu uzyskanego kredytu,
. ryzykiem związanym z możliwością zwrotu kredytu przez kredytobiorcę.
pojęcie stopy procentowej można zdefiniować jako cenę płaconą przez kredytobiorcę za korzystanie z pożyczonego kapitału. Wysokość stopy procentowej stosowanej przez bank zależy w istocie od popytu i podaży pieniądza, terminu zwrotu oraz sytuacji finansowej kredytobiorcy. W przypadku, gdy sytuacja finansowa kredytobiorcy budzi wątpliwości co do możliwości zwrotu kredytu wraz z odsetkami, bank odmówi jego udzielenia lub będzie rekompensował zwiększone ryzyko wzrostem oprocentowania, jak też żądaniem dodatkowych gwarancji wywiązania się z umowy.
Przyszłą wartość jednorazowej wpłaty lub jednorazowo zaciągniętego zobowiązania możemy obliczyć, korzystając z rachunku opartego na formule procentu prostego lub formule rachunku wykorzystującego procent składany.
Korzystając z formuły procentu prostego przyjmuje się, że po każdym okresie, którego dotyczy oprocentowanie i, odsetki są liczone wyłącznie od kapitału początkowego PV*5. Wartość kapitału (wpłaty lub zobowiązania).
s Skrót PV pochodzi od angielskiego określenia Presem Value, co w języku polskim ozna-ca -wirtotf bieżącą”.
61